آژانس املاک شیشه‌ای
آژانس املاک شیشه‌ای
مجتبی عمادی
?برنامه نگاه یک که با حضور پرویز فتاح به روی آنتن رفته است و موجب واکنش‌های گسترده مثبت و منفی شده است را کاملا مفید می‌دانم و با آنچه برخی از افراد آن را رونمایی از فتاح ۱۴۰۰ قلمداد کرده‌اند و با دیدی کاملا منفی به آن نگریسته اند یا چنانکه صدا و سیما آن برنامه را از آرشیو خود حذف کرده است، کاملا مخالفم. ما اگر از شفافیت صحبت می‌کنیم، مفید است تا هر مقدار تلاش و تمرین را در این خصوص مثبت بدانیم تا بالاخره مهارت شفاف بودن را سازمانها و کلیه اشخاص حقوقی فرابگیرند.
?شفافیت از واژه‌ها و مطالبه‌های فراگیر سالیان اخیر بوده است که در انتخابات اخیر مجلس نیز نمود عینی داشت. رهبری نیز با مرجع قرار دادن گفته‌ای از علی (ع) شفافیت در کلیه زمینه‌ها به جز موارد امنیتی-نظامی را مورد تاکید قرار دادند. چنانچه بخواهیم به سادگی شفافیت را تعریف کنیم می‌توانیم آن را فعالیت و زندگی در سازمانها/نهادهای شیشه‌ای مرئی بدانیم. چنانکه می‌گویند برگزیدگان حتی در خفا هم گناه نمی‌کنند که مصداق آن است که زندگی و فعالیت آنها همواره شفاف و مرئی برای پروردگار است.
?ما هیچ تاریخ مثبتی از حیث فعالیت شفاف تصمیم‌گیران در تاریخ ایران سراغ نداریم؛ حتی از هنگامی که توجهم به لیست اعلامی ثروتمندان کشورهای غربی جلب شد، برای مدتها سوالم این بود که چرا ما چنین لیستی برای ایران نداریم! تاریخ ما و آنچه بر ما در قالب تقید مکانی-زمانی رفته است، ما را به اجتماعی کوتاه‌مدت مخفی‌کار تبدیل نموده است. فرض کنید پادشاه از رقم دقیق ثروت کسی اطلاع داشت، به دنبال راهی می‌گشت تا آن را به نام خود مصادره کند! این عدم احترام به حق مالیکت آثار تخریبی وسیعی گذارده است؛ چنانکه بر اساس مطالعه‌هایی که تاکنون داشته‌ام خلاقیت منتج به نوآوری و تجاری‌سازی که شومپیتر آن را تخریب خلاق نامیده بود، هیچگاه پایه‌ای استوار در ایران نیافته بوده است. کدام محصول جدیدی در سده‌های اخیر توسط ایرانیان ابداع و به سایر کشورها فروخته شده است چنانکه انگلیسی‌ها، آمریکایی‌ها، آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها و بعدها ژاپنی‌ها، چینی‌ها و کره‌ای‌ها کرده‌اند؟ ما چند کسب و کار با سابقه در ایران داریم که مثلا بیش از صد سال فعالیت کرده باشند؟
?انقلابها، همواره با تغییرات گسترده همراه بوده‌اند چنانکه هنگام لقاح اسپرم با تخمک و شکل‌گیری سلول تخم که به نوزادی کامل تکوین می‌یابد، انقلابی در سلول تخم رخ می‌دهد؛ انقلابی به معنای واقعی کلمه وسیع! در سال ۵۷ هم انقلاب اسلامی با تغییرات وسیعی همراه بود. یکی از آن تغییرات سلب مالکیت و مصادره اموال افرادی بود که وابسته به رژیم طاغوتی خوانده می‌شدند. واری آنکه دادگاههای به ریاست خلخالی با چه دقتی برگزار شدند، در هر حال آنچه به حکم دادگاه مصادر گردید در اختیار نهادهایی چون بنیاد مستضعفان قرار گرفت تا در خدمت رفاه اقشار آسیب‌پذیر جامعه قرار گیرد. آنچه دستکم از برنامه اخیر فتاح حاصل می‌شود آن است که املاک در اختیار بنیاد با بهایی نازل در اختیار مسئولان و نهادهای مختلف قرار گرفته است. البته از این لحاظ بایستی قدردان فتاح بود، چون از بقیه نهادهای اینچنینی خبری در دست نیست! به نظرم اولین مطالبه بایستی این باشد که از زمان تاسیس این نهادها تاکنون با چه بهره‌وری و اثربخشی این املاک و اموال در راستای اهداف و ماموریتهای این نهادها مورد بهره‌برداری قرار گرفتند؟ چنین گزارشی می‌تواند چون گزارش نحوه دخالت دولت بلر در انگلیس در جنگ عراق چندین هزار صفحه شود و البته بدون آثار حقوقی مرتبط با دادگاه باشد؛ اما سندی عالی جهت شناسایی انحرافها، خطاها، و نقاط ضعف باشد.
?از آثار مثبت تحریم های فزاینده آن بود که دیگر تصمیم‌گیران نتوانستند با پولهای بادآورده فروش نفت بر ناکارآمدی‌های انتخابهای خود سرپوش بگذارند؛ بعلاوه همچنانکه رقابتهای انتخاباتی در ایران شباهت بیشتری از حیث افشاگری‌های رقبا علیه یکدیگر به کشورهای دیگر پیدا می‌کرد و برای جامعه مشخص می‌شد که مبتنی بر پژوهش‌های حوزه اقتصاد رفتاری با انسانهای عادی دارای نقص روبه‌رو هستیم، آن سیاستمداران نیز تحت فشار جدی قرار گرفتند تا جهت بقای خود در سپهر سیاسی ایران دست به انتخابهای سخت بزنند، انتخابهایی که در عصر گسترش روزافزون فضای مجازی و رقابتهای فشرده جهت اکتساب پستهای سیاسی/حکومتی به اطلاع عموم مردم هم رسانده می‌شود چه دلخواهانه چه از روی اجبار و شیطنت رقبا! بنابراین، از این پس فعالان حوزه سیاست بایستی بدانند مانند روحانی، بذرپاش و امثالهم در معرض قضاوت افکار عمومی قرار می‌گیرند؛ پس شفافیت برایشان یک انتخاب اجباری است. در نتیجه، آنچه فتاح و فتاح‌ها انجام خواهند داد را بایستی قدر دانست و تلاش نمود تا این روند به بنیانی جهت بهبود مداوم شفافیت با هدف غایی افزایش رفاه جامعه و نه تخریب رقیب جهت اکتساب پستهای سیاسی تبدیل گردد.
