آیا تربتی لا امتی است؟
آیا تربتی لا امتی است؟
مجتبی عمادی
?سه شنبه هفته قبل (۲۵ تیر ماه) که به دفتر کارم در دانشگاه شهرکرد مراجعه کردم، با برگه ای که از زیر در انداخته بودند مواجه شدم. با توجه به پایان امتحانهای ترم دوم سال تحصیلی ۹۷-۹۸ و اینکه با توجه به گسترش نرم افزارهای پیام رسان، دیگر دانشجویان تا حد ممکن تکالیف تحویلی را به صورت کاغذی به من نمی دهند، کنجکاو شدم تا محتوی برگه را مطالعه کنم. با دیدن عنوان (برگه به پیوست است) “تربتی لا امتی”، که به دقت برایم حرکت گذاری شده بود، تعجب کردم! در چهار محال و بختیاری، شعار اهانت آمیز به یک متولد تربت حیدریه آن هم با حرکت گذاری. در ادامه توهین های دیگری نیز وجود داشت: “دوزیست سیاسی”، “برادر افغانی” و “سگ”.
?بیاییم این فرصت را غنیمت بدانیم و یکی از شهرهای تاریخی ایران سرافراز را بهتر بشناسیم. کاوش های باستان شناسی نشان از آن دارد که از چند هزار سال قبل در این منطقه مردمانی می زیسته اند. از جمله این کاوش ها که با محوریت گروه باستان شناسی دانشگاه تربت حیدریه در محوطه تاریخی دامسک به انجام رسیده است، قدمت زندگی اجتماعی در آن ناحیه را به دوره اشکانیان منتسب نموده است. تمام عزیزانی که از شرق کشور در مسیر جنوب به شمال منجمله به قصد زیارت امام رضا (ع) تردد می نمایند، از این شهر تاریخی که پایتخت زعفران جهان است و حدود ۸۰ درصد ابریشم کشور در شهر بایگ آن تولید می شود-البته اگر چینی ها و دلالان ایرانی بگذارند- عبور می کنند. بایگ همان شهری است که زادگاه پدر مرحومم است و پسوند نام فامیلی ام است. این شهرستان زیبا و زاینده که از سال ۱۳۶۴ به شش شهرستان تقسیم شده است؛ نامش با عرفان گره خورده است و مدفن عرفای بزرگی چون قطب الدین حیدر («قریة تربت مقدسة مزار شیخ قطب الدین حیدر»)، شیخ ابوالقاسم گورکانی و ابوسعید ابوالخیر است. به این لیست دوست دارم حاج آخوند ملا عباس تربتی که شرح زندگی اش به زیبایی در کتاب “فضلیت های گم شده” آمده است اضافه کنم. در عصر خودمان هم فقط نام دو گرانقدر دیگر را می آورم: محمد رضا شفیعی کدکنی و محمد قهرمان.
?به “دوزیست سیاسی” که فکر می کنم و هر چه به مخیله ام فشار می آورم تا بتوانم چرخش های ۱۸۰ درجه ای مبتنی بر کسب منافع که فقط در فقدان شفافیت عقاید و افکار و مواضع افراد قابل حصول است، بیابم؛ موفق نشدم. با داشتن دو کانال (@DrEmadiBaygi و @EmadibaygiGleam
)، وب سایت (gleam.ir) و فعالیت در شبکه اجتماعی توئیتر، وصله عدم شفافیت به بنده نمی چسبد.
?خراسان بزرگ “در زمان ساسانیان و اوایل دوره اسلامی، اغلب به منطقه‌ای بسیار بزرگ اطلاق می‌شد که نه تنها استانهای فعلی خراسان در ایران، بلکه همه سرزمین‌های شرقی، از ری و کویر بزرگ تا افغانستان امروزی و حتی تا دره ایندوس علیا و سند یعنی پاکستان امروزی را نیز دربرمی گرفت.” آخرین قسمت جدا شده از خراسان در زمان حکومت قاجار، هرات بود که با معاهده پاریس، انگلیس ها که فجایع زیادی را در این مملکت آفریده اند؛ از خراسان ایران جدا نمودند. فردوسی، خیام، عطار، مولوی، فارابی و … مطهری و شریعتی زادگاهشان خراسان بوده است. پیوستگی فرهنگی-اجتماعی با ریشه تاریخی قوی این منطقه، همواره خار چشم انگلیس و روسیه بوده است که تا پیش از جنگ جهانی دوم در تربت حیدریه کنسولگری داشتند. به این پیوستگی فرهنگی که با زبان شیرین فارسی قوام یافته بود، به زیبایی عمران خان-نخست وزیر پاکستان- در دیدار با حسن روحانی-رئیس جمهور کشورمان- اشاره نمود که اگر استعمار انگلیس نبود اکنون ما به فارسی صحبت می کردیم. جالب است اشاره کنم که انقلاب ۵۷ که در ۲۲ بهمن ۵۷ به پیروزی رسید، ۴۳ روز قبل یعنی در ۹ دی ۵۷ در تربت حیدریه به پیروزی رسیده بود و مردم انقلابی زمام امور را در دست گرفته بودند. پس، مرتبط دانستن تربت حیدریه به افغانستان به قصد توهین-چنانکه برای من نوشتند (“برادر افغانی به خانه ات برگرد”) و رحیمی جهان آبادی (نماینده تربت جام) در اظهاراتی نژاد پرستانه برای کریمی قدوسی از تربیون مجلس گفته است- ناشی از جهالت جدی افراد و بازی در زمین استعمار پیر است که برای غارت کشورهای غرب آسیا از هیچ عملی فروگزار نکرده است.
?در بند آخر، توهین کننده مرا “سگ” خطاب کرده است. به عنوان یک متخصص ژنتیک که دروس مدیریتی نیز خوانده است، معتقدم آدم ها درس های زیادی از سگ ها می توانند بیاموزند. فقط به عنوان یک نمونه به سروده زیبای سعدی اشاره می کنم: پسر نوح با بدان بنشست***خاندان نبوتش گم شد//
سگ اصحاب کهف روزى چند***پى نیکان گرفت و مردم شد.
@DrEmadiBaygi
@EmadibaygiGleam
?به عنوان یک ایرانی که زادگاهم در تربت حیدریه بوده است و به جز خراسان در سه استان تهران، اصفهان و چهارمحال زیسته ام و لذا خود را “ایران وطن” می دانم؛ معتقدم که کتاب زیسته هر استانی در ایران برای خود افتخاراتی دارد چونان سیستم های مختلف بدن انسان. نفی و کوچک شمردن هر کدام، ما را از اعتلای وطن عزیزمان دور می کند. به همین دلیل باور دارم که تمامی توهین ها و تحقیرها به خصوص آنها که رنگ و بوی نژادپرستانه دشمن ساخته دارد، دروغین هستند: اینا هَمَش دُرُغگِنی و پوچَه، اِی رِفیق**
از پوچ و از دُرُغ چه تِمِنّایَه پِندِرِی؟.
?مطلع پایانی با شعری محلی از محمد قهرمان:
کِمَک از مُردُمِ بِداَصلْ نِمَـْیُم اَجّاش
دَستِمِر وَختِ مِگیرَن، دِ شُوِْ سَنگ مِنَن
غَمِ نون و غَمِ جون و غَمِ بِچَّه، غمِ زن
مُر دِ دُنیا به چه چیزایِ کِلَـْوَنگ مِنَن
ای رِفِق، توشنِه‌یِ صُلحُم، وَخِه مِرگَـْوَه بیار
مُردُم از غصَّه که اِقذِر دِ زِمی جنگ مِنَن
حَق هَمی بو که بِرَه غُژمَه و وَرغِلطَه دِ خُمب
حِیْفِ او خوشِه‌یِ اَنگور که اَ ْوَنگ مِنَن
@DrEmadiBaygi
@EmadibaygiGleam
