ارايه شده در كنفرانس بين المللي اخلاق در علوم و فناوري// ۱۳-۱۶ آذر ۱۳۹۶//مركز همايش هاي كتابخانه ملي//تهران

 

حكمت، عفت، شجاعت و عدالت اصول چهارگانه اخلاقي هستند كه مورد پذيرش علماي اخلاق قرار گرفته اند. از منظر افلاطون عدالت تركيب فضايل سه گانه حكمت، عفت و شجاعت است و بدان معناست كه هركس (هر جزء) به وظيفه خاص خود عمل نمايد و در امور يكديگر دخالت نكنند. از نظر ارسطو عدالت در ميانه دو رذيلت ارتكاب ظلم و تحمل ظلم قرار دارد زيرا حد وسط را تعيين مي كند؛ آنجا كه ظلم فرارفتن از اندازه درست و انظلام پذيرش اجباري كمتر از اندازه درست است. ارسطو عدالتي را كه در جامعه برقرار مي شود (عدالت سياسي) به عدالت طبيعي كه با تغيير حكومت ها تغيير نمي كند و عدالت قانوني كه وابسته به حكومت هاست، تقسيم بندي مي نمايد. عدالت در معناي خاص نيز، به دو قسم عدالت توزيعي و اصلاحي تقسيم مي شود. در تعريف علوي عدالت عبارت است از قرار دادن هر چيزي در جاي مناسب خودش كه در اين معنا عدالت شامل عدالت اخلاقي، سياسي و اجتماعي خواهد بود. بعلاوه، از علي (ع) نقل شده است كه با ارزشترين اخلاق اسلامي سخاوت و پرسودترين آنها عدالت است. از منظري ديگر، علم و دانش جامع نگر مورد تاكيد قرآن، احاديث و اشعار شعرايي چون سنايي و مولوي بوده است. بعلاوه، در چهارمين عصر انقلاب فناوري كه به تحولي جامع در نظام دانشگاهي منجمله پژوهش ها منجر خواهد شد و با توجه به ابرچالش هاي كشور و نيز تهديد هاي بيروني، راهكار اساسي جهت غلبه بر (ابر)چالش ها و رسيدن به اهداف، سامان بخشيدن، هدفمند و يكپارچه نمودن، و عادلانه نمودن زير سيستم پژوهش در كشور و رهايي آن از آسيب هاي پيدا و نهان است. وجود سيستمي شفاف، جامع، به روز شونده و در دسترس مي تواند نقش بي بديلي در ايجاد فرصت هاي عادلانه براي رشد كليه اعضاي هيات علمي و رفع تبعيض و تعارض منافع در اين زمينه ميان آبادشهر تهران و آرمان شهرهاي شارستان داشته باشد. سامپك، سامانه اي خواهد بود كه در آن كليه دانشگاهها، پژوهشگاهها و پژوهشگران در هر سطحي و مرتبط با هر سازماني صفحه مختص به خود را خواهند داشت. هر طرح پژوهشي از هر سازماني و در هر قالبي و هر نوع حمايتي داراي صفحه خاص خود خواهد بود و كليه بروندادهاي پژوهشي مربوط به آن به همراه تمامي شاخص هاي علم سنجي وابسته در صفحه (هاي) مرتبط خود قرار خواهند گرفت. در اين سامانه كليه منابع مالي و بين المللي اختصاص يافته به كشور در حوزه پژوهش و فناوري ارايه مي شوند و افراد از شانس عادلانه براي گرفتن آن گرنت برخوردار خواهند شد. كليه نيازها، مشكلات و چالش هاي ملي و در صورت نياز بين المللي از سوي كليه افراد و سازمان ها در اين سامانه قرار مي گيرند و لذا مي توان براساس اولويت به مرتفع نمودن آنها پرداخت. از آنجا كه اين سامانه فرصت هاي عادلانه را در اختيار كليه پژوهشگران قرار مي دهد، در اعطاي جوايز و نشان ها مي تواند مستقل از اثر متيو عمل كند، معيارهاي سليقه اي و تعارض منافع را در اعطاي گرنت ها و تامين مالي پروژه ها را به راحتي نشان دهد و در صورت بروز خطا از يك هيئت منصفه جامع برخوردار باشد. با توجه به اهداف بلند كشور، ضرورت دارد تا چنين سامانه اي در سطح ملي تشكيل گردد چرا كه مسير اقتدار، توسعه پايدار و رشد مستمر اقتصادي جز از راه پژوهش ميسر نخواهد شد.

u