مافیا ایرانی: ریشه اصلی چالش‌ها
مجتبی عمادی
?مافیا (به ایتالیایی: Mafia) یا کوزانوسترا (Cosa Nostra)، انجمن مخفی خلافکاران سیسیل بود. این گروه در اواسط قرن ۱۹ میلادی به دلیل بی اعتمادی مردم به حکومت و وابستگی مردم به افراد محلی قدرتمند در سیسیل بوجود آمد و بعدها در شرق ایالات متحده آمریکا گسترش یافت. مافیا قانونی دارد که «همه چیز بین ما و مشتری می گذرد؛ به دولت هیچ ربطی ندارد». تمام فعالیت های مافیا با هدف کسب سود و افزایش ثروت است؛ البته از هر روشی!
?به طور کلی، اصطلاح مافیا برای گروه های سازمان یافته ای که ریشه های قدرت را در دست می گیرند  و با روش های غیر قانونی و قلدر مابانه کارشان را پیش می برند استفاده می شود.
?برخلاف کشورهایی چون آمریکا و ایتالیا که مافیا دارای ساختاری شبکه ای و سلسله مراتبی است که در پایین ترین بخش آن آدمکشان قرار دارند و در کارهایی چون قاچاق دختران، مواد مخدر و موارد دیگر فعالیت می کنند؛ مافیا در ایران به نظر نمی رسد از چنان ساختار شبکه ای و سلسله مراتبی برخوردار باشد. بعلاوه، مافیا در ایران تا آنجا که می دانم از خشونت عریان منجمله در قالب قتل استفاده نمی کند. آنچه در ایران بیشتر عنوان مافیا دارد، شبکه ای از آدم هاست که به دنبال استفاده از رانت ها و انحصارها در بازار ایران هستند.
?از حیث تاریخی، ریکاردو مفهوم رانت را برای تفاوت مازاد محصول زمین مرغوب از نامرغوب به کار برد. ریکاردو درآمد اضافی بدون زحمت زمین مرغوب را رانت نامید. در نظریه انتخاب عمومی، رانت به درآمد حاصل از هر نوع امتیاز یا حق اقتصادی ویژه‌ای گفته می‌شود که افراد و گروه‌های همسو و صاحب نفوذ به‌صورت قانونی به دست می‌آورند. دخالت دولت و ایجاد کمیابی‌های ساختگی، ایده اصلی شکل‌گیری رانت‌ است. مشخص است که رانت و فساد پدیده‌های مرتبط با یکدیگر هستند. رانت‌،نابودکننده رفاه و توسعه جامعه است زیرا انگیزه خلاقیت و نوآوری افراد جامعه را از بین می‌برد. دو عامل بنیادی در کاهش موثر رانت، شفافیت و احترام جدی به حقوق مالکیت است. سوگلی ها، رانتخوران اعظم هستند؛ این عزیزکردگان همواره مشغول شغل کثیف رانتخواری هستند: از گرفتن ارز جهانگیری تا دانشگاهها.
?علاوه بر رانت، انحصار عرصه دیگری است که مافیای ایرانی در آن فعالیت دارد. قیمت جواز کسب در برخی زمینه های کسب و کار را ببینید:
دفترخانه اسناد رسمی: ۳.۵ میلیارد تومان
داروخانه: ۱.۹میلیارد
نانوایی:‌ ۸۰۰ میلیون
کافه رستوران: ۶۵۰ میلیون
پیشخوان دولت: ۱۸۵ میلیون
آموزشگاه مراقبت و زیبایی: ۱۲۰ میلیون
قهوه خانه: ۹۵ میلیون تومان!

?برخلاف مافیای اروپایی-آمریکایی که با دولت کاری ندارد؛ یک سر اصلی مافیا در ایران در دولت قرار دارد که رانت ها و انحصارها را نصیب سوگلی ها می کند؛ پس مافیای ایرانی متفاوت از مافیای اروپایی-آمریکایی است.

?راه برون رفت کشوری که رتبه آن در شروع کسب و کار از بین ۱۹۰ کشور ۱۷۳ است و تحت شدیدترین تحریم ها قرار دارد، سهولت راه اندازی کسب و کارهای تولیدی و خدماتی در کمتر از یک روز چون نیوزیلند است. در یک بازار رقابتی، خلاقیت و نوآوری مزیتی ایجاد می کند که قابل تحریم نیست و به کشور در کلیه ابعاد اقتدار می بخشد. بعلاوه، شفافیت مالی به همراه گزارشگران فساد چون خانم صبا آذر پیک که حمایت قاطع حکومت برخوردار خواهند بود- به مانند سیستم ایمنی- از بروز و شیوع مافیای ایرانی به طور موثر جلوگیری خواهد نمود.
@EmadibaygiGleam