نظام حکمرانی موفق
مجتبی عمادی
?سیاه پوستان از زمانی که به صورت برده به آفریقا منتقل شدند تا به امروز تغییرات زیادی را در زندگی اجتماعی تجربه کرده اند. کتاب های بیوگرافی مثل ریشه‌های آلکس هیلی و فیلم های سینمایی متنوعی مانند به رنگ ارغوانی (the color purple) به کارگردانی اسپیلبرگ در این خصوص ساخته شده است. علاوه بر تغییراتی که در زندگی اجتماعی سیاهان آمریکا رخ داده است؛ نظام حکمرانی دو حزبی در آمریکا نیز در طی این مدت تلاش کرده است تا به مبارزات اجتماعی سیاه پوستان-هر چند کند- پاسخ دهند؛ منجمله آنچه را که لینکلن از تصویب مجلس سنا گذراند. در هر حال علیرغم آنکه رییس جمهوری سیاه پوست در آمریکا به قدرت رسید؛ اما همچنان اخبار و مستندات مختلف نشان می دهد که سیاه پوستان در آمریکا از تبعیض های مختلف رنج می برند؛ هرچند میزان و گستردگی تبعیض ها به میزان گذشته نیست.یکی از این تبعیض ها عبارت است از نابرابری درآمدی به طوری که خانوارهای فقیر، بدون بیمه یا بی خانمان به نسبت از جمعیت سیاه‌پوست بیشتری برخوردارند.
?از آمریکا بگذریم؛ به سراغ آلمان برویم. آلمان در تاریخ معاصر نقش موثری در دو جنگ جهانی داشته است؛ بخصوص در جنگ جهانی دوم که نازی ها با عقایدی خاص دنیا را به آتش کشیدند. البته نئونازی ها همچنان در آلمان حضور دارند؛ اما آلمان از پس از جنگ جهانی دوم تبدیل به کشوری شده است که موتور محرک اقتصاد است.
?شواهد نشان می‌دهد که کره جنوبی تقریباً همزمان با ایران برنامه‌ریزی را جهت رشد، پیشرفت و توسعه (رپت) شروع کرد. اکنون میزان رپت در کره جنوبی با ایران قابل مقایسه نیست؛ البته منابعی که ایران از فروش نفت به دست آورده است قابل قیاس با منابع مالی که کره در دسترس داشت، نیست؛ اما اکنون کره نه تنها یک کشور پیشرفته و توسعه یافته است که حتی در دوران کرونا نیز از جمله موفق ترین کشورها بوده است.
?دوباره به آمریکا برمی گردیم. پس از حملات ۱۱ سپتامبر، آمریکا به عراق و افغانستان لشکرکشی کرد. بعلاوه، مظنونان مختلفی را که به طور عمده مسلمان بودند از کشور های مختلف دستگیر و به بازداشتگاههای مختلفی من جمله گوانتانامو منتقل کردند. جسته و گریخته از شکنجه هایی که به این مظنونان جهت گرفتن اعتراف روا داشته بودند، آگاهی داشتم؛ اما آشنا شدن با دنیل جی جونز (https://en.m.wikipedia.org/wiki/Daniel_J._Jones) و فیلم گزارش (The Report) که عنوان اصلی آن گزارش شکنجه است مرا بیشتر با ظالمانه بودن شکنجه‌های وحشیانه‌ای که بر آن مظنونان رفته است، آگاه کرد.
?چنانکه رسانه های دیداری و نوشتاری مختلفی-البته به زبانهای فارسی و انگلیسی- را دنبال می‌کنم و کتاب های مختلفی که مطالعه می کنم، نکته جالبی توجهم را به شدت جلب کرده است. نظام حکمرانی در کشورهایی مثل آمریکا، بریتانیا، کره جنوبی و موارد دیگر چنانکه به عنوان مثال عجم اوغلو در کتاب چرا ملت ها شکست می خورند نوشته است و چنانکه یافته های حاصل از پژوهش‌های اقتصاد رفتاری نشان می دهد از الگوی جالبی پیروی می کند: پذیرفته‌اند که ما انسانهای معمولی- البته با شدت و ضعف-چون نقی معمولی عمل می‌کنیم، پس نیاز داریم در نظام حکمرانی رویه‌هایی تعبیه کنیم که خطاها را عیان کند تا بتوان نسبت به رفع و اصلاح آنها اقدام موثر انجام داد تا به رفاه عامه بینجامد. به عنوان مثال، رئیس جمهور قبلی کره جنوبی محاکمه و زندانی شد؛ اما کره همچنان کشور موفقی است؛ سیا، شکنجه های وحشتناکی با عنوان گول زننده بازجویی ارتقاء یافته با همکاری دو روانشناس پس از یازده سپتامبر اجرایی کرد، سنای دموکرات با کمک دانیل جونز آن را در گزارشی رسمی منتشر کرد؛ آن شکنجه‌ها ملغی شد و آمریکا، همچنان ابرقدرت ماند. نمونه‌های مختلفی از کشورهای دیگر نیز می توان نام برد.
?چنانکه برای محمد باقر قالیباف، توئیت کردم؛ کشوری در دوران پساکرونا موفق خواهد بود که در نظام حکمرانی‌اش رویه‌های موثری برای عیان کردن خطاها و اصلاح موثر آنها وجود داشته باشد. هیچ نظام حکمرانی‌ایی مصون از خطا نیست؛ چنانکه نمی توان با انحراف جنسی آشکار بخشی از کشیش های کاتولیک، کل نظام حکمرانی کلیسای کاتولیک را زیر سوال برد؛ با انحراف بخشی از حوزویان، متشرعان، مسلمانان نیز دین اسلام به عنوان یک کلیت زیر سوال نخواهد رفت زیرا انسانهایی عادی در کلیه نظام‌های حکمرانی مشغول انجام وظیفه در سطوح مختلف هستند. در پساکرونا، خطای افراد را مستقل از دینشان در نظر بگیریم، آنها را ببینیم و به طور موثر اصلاح کنیم تا به سعادت برسیم.
@EmadibaygiGleam
@DrEmadibaygi