تعارض منافع چیست؟ چه ارتباطی با فساد دارد؟
سایت الف/ کد مطلب: ۵۰۲۵۶۰/خلاصه شده/احمد توکلی، ۲۵ مرداد ۹۶
یکی از مهمترین عوامل فساد برانگیز که امروزه کشورهای موفق در حفظ پاکی دیوانسالاری خود، برای جلوگیری از ایجاد فساد انجام میدهند پرهیز از وضعیت تعارض منافع (Conflict of Interests) است. آمریکا مدیریت این پدیده مخرب را در ۱۹۶۰ و کره جنوبی در دهه ۹۰ میلادی آغاز کردند. تعارض منافع به وضعیتی گفته میشود که ظرفیت بالقوه نقض بیطرفی در تصمیمگیری یا اقدام مسئول وجود داشته باشد به این دلیل که تضادی بین منافع آن فرد و منافع عمومی مربوط وجود دارد، وضعیتی که این خطر را ایجاد میکند که انگیزه یا اقدام آن فرد به فساد کشیده شود.
بهعبارتدیگر، تعارض منافع به موقعیتی گفته میشود که مقام و مسئول تصمیم گیر بر سر دوراهی انتخاب بین منافع عمومی و منافع خصوصی قرار میگیرد. این دوراهی ازآنجهت پیدا میشود که اختیار تصمیمگیری در حوزهای به مسئولی سپرده میشود که خود وی در همان حوزه منفعت دارد. این تعارض معمولاً با ترجیح یافتن منافع خصوصی، منشأ فساد میشود. قالبها و اشکال بروز فساد متعدد است: تبارگرایی (Nepotism)، رفیقبازی (Cronyism)، حمایت ویژه (Patronage) و ویژه خواری (Rent Seaking) که ریشه همه آنها جانب خدا و مردم را وانهادن است. همین تمایلات است که در تعارض منافع، صاحبمنصب یا کارمند را به نادیده گرفتن منافع عمومی میکشاند.