? دکتر خسرو باقری نوع پرست
? انحطاط اخلاقی نظام مند در دانشگاه ایرانی

? در تعریف اخلاق و ماهیت فعل اخلاقی اختلاف نظرهایی فلسفی وجود دارد چنان که برخی بروز رفتار اخلاقی را کافی می دانند و برخی ابتنای رفتار اخلاقی بر منش اخلاقی را لازم می دانند و برخی دیگر رفتار مبتنی بر رعایت اصول عقلانی را ضروری می دانند. اما به نظر می رسد در مورد نقض اخلاق، چنین اختلاف نظر گسترده ای وجود ندارد زیرا هر کس رفتار اخلاقی، یعنی شرط حداقلی اخلاقی بودن، را نقض کند، اخلاقی نتواند بود. امروزه شاهد آنیم که در دانشگاه ایران، رفتارهای اخلاقی نقض می شوند؛ چنان که کسانی نام خود را بر مقاله هایی می نهند که در آنها کوششی بذل نکرده اند، یعنی حق دیگران را غاصبانه از آن خود می کنند. نقض رفتارهای اخلاقی به معنای غلتیدن در ورطه بی اخلاقی است و در این تردیدی نیست. هر چند بروز رفتار اخلاقی از منظر بسیاری از رویکردهای فلسفی برای اخلاقی بودن کافی نیست، اما نقض رفتار اخلاقی، به تنهایی، حاکی از غیراخلاقی بودن است. اما در دانشگاههای ایران، جریانی در حال شکل گیری است که غیراخلاقی بودن نقض رفتار اخلاقی را در معرض تردید قرار می دهد. این تردیدافکنی از طریق نظام مند شدن نقض اخلاق صورت می پذیرد. نقض اخلاق نظام مند به چه معناست؟ مقصود از این تعبیر آن است که رفتارهای غیراخلاقی، به صورت معیارهایی برای پاداش دادن و ارتقای رتبه در یک نظام در نظرگرفته شوند. در این صورت، خود نظام از طریق معیارهایی که پیشنهاد می کند، افراد را به نقض رفتارهای اخلاقی ترغیب می کند. اما به سبب نظام مند بودن و همه گیر شدن رفتارهای غیراخلاقی، این رفتارها به صورت هنجار آشکار می گردند و افراد در انجام این رفتارها خود را ملامت نمی کنند و مورد ملامت دیگران نیز قرار نمی گیرند و بلکه در مواردی که گوی سبقت را در نقض اخلاق از دیگران می ربایند، مورد تشویق نظام مند نیز قرار می گیرند. یک نمونه از این نوع تشویق نظام مند بی اخلاقی را می توان در حمایت وزارت علوم و دانشگاه ها از محققان پرتولید سراغ گرفت. محقق پرتولید کسی است که مقالات بسیاری، و هر چه بیشتر بهتر، به نام وی به چاپ برسد. کسی از فرایند تولید این مقالات سخنی به میان نمی آورد و این که چگونه ممکن است یک محقق، در اندک زمانی، تعداد معتنابهی از مقالات علمی پژوهشی را تولید کند. اما کاوش در این امر آشکار می سازد که فرایند تولید، متضمن نقض رفتارهای اخلاقی است؛ به طور مثال، به این نحو که استادی دانشجویان را به نگارش مقالات علمی پژوهشی، همراه با ذکر نام استاد، به منزله تکلیف درسی وامی¬دارد، بدون این که هدایت این مقالات را، به معنای واقعی کلمه، بر عهده داشته باشد. مالکیت بدون استحقاق، نقض اخلاق است و این رفتار غیراخلاقی، به طور نظام مند توسط آموزش عالی ترویج می شود. نقض اخلاق نظام مند به شکل گیری یک دور باطل می انجامد. در این دور باطل، از سویی، نظام آموزش عالی، معیارهایی را به منزله ضابطه ارزیابی و تشویق و توبیخ تعیین می کند که متضمن نقض رفتارهای اخلاقی اند و از سوی دیگر، با اجرایی شدن این معیارها در فعالیت های افراد، رفتارهای غیراخلاقی به منزله هنجار تثبیت می شوند. نتیجه این دور باطل، انحطاط در واقعیت امر است، بدون آن که این انحطاط احساس شود. انحطاط اخلاقی نامحسوس، همچون بیماری های خاموش عمل می کند و مرگ ناگهانی غافلگیر کننده در پی دارد. دانشگاهیان قشر فرهیخته جامعه اند و امید است که خودآگاهی آنان بر این بیماری خاموش، خود، گام مهمی در درمان باشد.
? پویش ملی دوباره دانشگاه با هدف اصلاح روال‌های حاکم بر سیاست‌های وزارت علوم حرکت خود را آغاز کرده است. در این مسیر به همراهی تمامی استادان دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‏های ایران نیازمندیم. برای تأیید بیانیه پویش ملی دوباره دانشگاه به آدرس تارنمای زیر مراجعه بفرمایید.
http://dobaredaneshgah.ir

? https://t.me/dobarehdaneshgah????????@EmadibaygiGleam