اندازه قدرت می‌آورد!
” اندازه قدرت می آورد”
سلمان معمار(توئیتر)
?اگر نقشه جهان که فقط کشورهای بالای ۵ میلیون ک.متر مربع رو روشن کردم: روسیه، کانادا، آمریکا، چین، برزیل، استرالیا. چرا همه قدرت های مطرح جهان بزرگ اند؟ “چون همه کشورهای بزرگ قدرت شدن.
کشورهای تا یک میلیون کیلومترمربع، تقریبا همه اقتصاد های در حال توسعه.آیا واقعا اندازه اینقدر مهم هست؟ البته قدرت عوامل زیادی داره ولی با این نقشه ها به نظر میرسه اندازه خیلی تعیین کننده است. گرچه نمونه هایی هستند که کل فرض ما رو به لرزه می اندازند. اینجا باید به سراغ کشورهای متوسط برویم. ?همونطور که مي دانيد اروپا مثال نقض بزرگ فرضیه بالاست. انگلستان، فرانسه، آلمان کشورهای بزرگی نیستند ولی قدرتهای بزرگی دارند. پس اندازه اونقدر ها هم مهم نیست و همه چیز اتفاقی بوده است. ولی صبر کنید، یه چیزی هست که تو نقشه نیست: اندازه واقعی!
?نقشه ها اندازه های زمینی کشور ها رو نشون میدن، در صورتی که اندازه های واقعیِ قدرت محدود به مرز ها نیستند. نقشه امپراطوری بریتانیا را ببینید. تقریبا همه جهان را بلعیده تا قدرت شده. حتی همین الان هم کانادا و استرالیا را باید وابسته به جزیره کوچک انگلستان دید. حدودا همه قدرت های اروپایی چنین نقشه های “واقعی” دارند که تا الان هم ادامه دارد.
?خیلی کشورهای آفریقا وابسته بودند و هستند.بسیاری کشورها را باید در نقشه کشورهای دیگر هم حساب کرد. قزاقستان و مغولستان با همه عظمت شان ذیل نفوذ روسیه و چین تعریف می شوند.
پایگاه های نظامی آمریکا بیرون از خاک آمریکاست: تقریبا همه جا!
?اما از همه اینها مهم تر “اتحادیه” هست. وقتی آمریکا به عنوان قدرت جدید متولد شد اروپا شوکه شد. رقبای قدیمی اشغالگر دست به رفاقت زدند.كل اروپا جایگاه هشتمین کشور جهان بدون احتساب کشورهای بزرگ وابسته افریقایی.
?بله ” اندازه قدرت می آورد”.به همین دلیل است که روسیه کریمه را میگیرد، ارمنستان-آذربایجان می جنگند، ترکیه عراق و سوریه،ليبي را اشغال میکند، اسراییل فلسطینی ها را می کشد و آمریکا کیلومتر ها به اشغال افغانستان و عراق می آید.چیزی که محمدرضا پهلوی نفهمید و بحرین را بخشید. چون منبع قدرت او خارج از ایران بود.
?پس ژاپن چی؟ کشوری کوچک با اقتصادی بزرگ. جواب: درست است؛ اندازه قدرت میاورد اما لازم است، اما كافي نيست. ژاپن اگر وسعت بیشتری داشت قدرت چند برابری پیدا میکرد.اگر شاخص gdp را ملاکی برای رتبه بندی اقتصادی در نظر بگیریم. به طرز جالبی نزدیکی رتبه بعضی کشور ها به اندازه را می بینیم.مثلا اتحادیه اروپا (رتبه ۸ وسعت) رتبه دوم را دارد، اندونزی (۱۴ وسعت) اینجا شانزدهم است.ایران که هفدهیمن کشور بزرگ دنیاست با وجود تحریم ها ۲۵ است.
?ایران نمونه جالبی است. بی سابقه ترین تحریم های خارجی از زمان ناپلئون و بی کفایتی داخلی را تحمل میکند. چرا نمی ریزد؟ چون بزرگ است.وسعت کشور به ما اجازه میدهد همه نیاز کشاورزی مان را تامین کنیم. بزرگی ایران به ما دسترسی به دو دریا را میدهد. مغولستان، چاد، نیجر، تاجیکستان، افغانستان نمونه هایی از کشورهای بی دریا هستند. هر چقدر هم بزرگ باشند “محکوم به وابستگی” اند.
?وسعت ایران، تنوع فرهنگی میدهد. ما تمدنی هستیم که ارمنی تا ترک را پذیراییم و همدیگر را نمی کشیم. گستردگی به ما قدرت تولید علم و استعدادهای متنوع و بستر گفتگو میدهد.بزرگی محاصره را سخت میکند و دیگران را مجبور به عبور از ما میکند. تعداد همسایه را بیشتر میکند و فرصت تعامل را مي افزايد.
?اروپا بعد از امريكا از بزرگ شدن چين مي ترسد؛قدرت سومي كه موازنه جهاني را تغيير ميدهد.
چين بين ايران و اعراب هنوز برنامه مشخصي رو نمايي نكرده است؛ایران و عربستان بزرگترین دانه ها هستند. دقیقا ۲ قدرت منطقه که باقی کشورها را به اقمار خود تبدیل میکنند.اگر ما در يمن ،سوريه ،لبنان ،افغانستان حضور داريم به همين دليل است ، این “جبر جغرافیایی” است. و شاید یک مشکل اردوغان هم همین کوچک تری ترکیه است.براي همين حضورش بيشتر شده است.
?اما وسعت ایران الزاما برای ما آینده خوبی نمی سازد چون كافي نيست.اطراف ایران را ببینید. تقریبا تمام مرزهای همسایه “دست ساخته” اند. از ترکیه تا سعودی و مصر با تجزیه عثمانی توسط انگلستان و فرانسه خط کشی شده. از ارمنستان تا تاجیکستان حاصل تقسیم شوروی است. افغانستان نتیجه غنیمت انگلستان و نزاع روسیه است، پاکستان خروجی تقسیم هندوستان است.
?ایران تنها استثنا در منطقه‌ای تقسیم‌شده و طراحی شده است. این مشکل آمریکاست: ایران زیادی بزرگ مانده! پس آینده ایران دو چیز است:
۱- ظرفیت اندازه‌اش را آزاد میکند و یک قدرت بزرگتر می شود.
۲- يا تلاش براي تجزیه‌اش می كنند.
۳-يا در همين سطح متوسط با هر ابزاري شده جنگ،تحريم،فشار اقتصادي نگهش مي دارند.(@salmaneshoon)
@EmadibaygiGleam
@DrEmadibaygi
۱۷ مهر نود و نه
