دکتر سیمین کاظمی

آقای دکتر مسعود پزشکیان یکی از منتقدان جامعه پزشکی است که خود از درون جامعه پزشکی برخاسته و به دنیای سیاست کوچ کرده است. جامعه پزشکی او را با اظهاراتش درباره درآمد پزشکان می شناسند، که گفته است در هیچ جای دنیا پزشکان به اندازه پزشکان ایران درآمد ندارند. بعد از استیضاح وزیر کار، که دکترپزشکیان و  فرزندش هم در مظان  برخی اتهامات قرار گرفتند راهبرد او برای مقابله با این اتهامات، به وسط کشیدن درآمد بالای پزشکان بود. پزشکیان گفته است که درآمد دختر او چهارمیلیون تومان است و این پزشکان هستند که درآمدشان بالاست، و خود او اگر به عنوان جراح قلب مشغول به کار شود، ماهانه ۵۰۰-۶۰۰ میلیون تومان درآمد دارد که این رقم قابل افزایش تا سر کشیدن به فلک است.

این که دختر پزشکیان چقدر درآمد دارد را احتمالا باید مراجع نظارتی مورد رسیدگی قرار بدهند، و موضوع این یادداشت نیست، ولی اظهارات آقای پزشکیان درباره پزشکان از برخی جهات جای  نقد دارد.

وقتی پزشکیان در یک مساله شخصی و به طور کاملا نامربوط پای پزشکان را به عنوان یک گروه شغلی به میان می کشد، این شائبه پیش می آید که انتقادات سابق او به درآمد پزشکان، نه به منظور کشف واقعیت و اخلاقمداری یا قانونمندی، بلکه یک ابزار سیاسی برای پیشبرد مقاصد دیگری است. یعنی ایشان هم مثل برخی دیگر از سیاسیون یک پُز منتقد پزشکی را کنترات برداشته و از آن در مواقع مقتضی استفاده می کند، بدون آنکه هیچ گاه به جزییات بپردازد، تنها این گزاره مکرراً از وی شنیده می شود که “درآمد پزشکان بالاست”.

دکتر پزشکیان اغلب مشخص نمی کند،  که منظورش از پزشکانی که پیوسته بر درآمد بالای شان تأکید و انتقاد دارد، کدام دسته از پزشکان هستند و چه عاملی موجب این درآمد بالا شده است؟ پزشکیان این واقعیت را در نظر نمی گیرد که پزشکان یک کلیت واحد و همگون نیستند و بر اساس درجه علمی، محل فعالیت و نوع فعالیت، درآمدشان متفاوت است. آنچه که او پیوسته در اظهارنظرهای جنجالی اش بیان می کند، در واقعیت امر به پزشکان سرمایه دار ارجاع دارد که با رشد بخش خصوصی در سلامت و فقدان نظارت و با استفاده از رانت و زد و بند توانسته اند، منابع و منافع خیره کننده ای برای خود فراهم کنند.

پزشکیان که پیوسته از درآمد ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومانی پزشکان اظهار ناراحتی می کند، هیچگاه به شکاف درآمدی گاه بیش از ۱۰۰ تا ۲۰۰ برابری برخی متخصصان نسبت به پزشکان عمومی اشاره ای ندارد و ظاهراً شکاف درآمد پزشکان متخصص و عمومی را یک امر طبیعی و به جا تلقی می کند؛ در حالیکه آنچه که به واقع وضعیت درآمد پزشکان ایرانی را از بقیه کشورهای جهان متمایز می کند، همین شکاف درآمد پزشک متخصص نسبت به پزشک عمومی است، که در باقی کشورها حداکثر از ۱٫۵ تا ۲ برابر فراتر نمی رود ولی درایران این نسبت چنان فاحش است که یک گروه پزشکان عمومی زیر خط فقر را  در مقابل یک گروه اشرافیت ثروتمند پزشکان متخصص قرار داده است.

سکوت پزشکیان درباره درآمد پزشکان عمومی که گاه کمتر از همان ۴میلیون تومان حقوق ادعایی دختر او و همطراز کارمندان دون-پایه دولت است نشان می دهد که آنچه او درباره شکاف درآمدی در جامعه می گوید، حرف نسنجیده ی متظاهرانه ای بیش نیست. پزشکیان اگر بابت تبعیض و نابرابری درآمدی در جامعه نگران است، به جای تمرکز بر روی پزشکان ، به این واقعیت توجه می کرد که آنچه درآمد بالای گروهی از پزشکان را با مشخصات خاص فراهم کرده است، ساختار سیاسی و اقتصادی کنونی است که وی یکی از کارگزارنش است.  سؤال این است  چرا ایشان که از قضا از جمله پزشکان شریک قدرت است، غیر از توصیه های اخلاقی و مشتی شعار کار دیگری  نمی کند! اگر این انتقادها صرفاً برای کسب جایگاه منتقد پزشکی و یک پُز سیاسی و به دست آوردن دل مردم است که حرفی نیست و ارزشی هم ندارند که جدی گرفته شوند،  اما اگر این انتقادها واقعاً جزیی از اعتقاد و نگرانی  اوست، این سوال مطرح است که چرا او تاکنون کار مشخصی برای اصلاح ساختاری که درآمد بالای پزشکان را ممکن کرده انجام نداده است. کانال دکتر سیمین کاظمی (پزشک و جامعه شناس)

@EmadibaygiGleam