شورای نگهبان و کاسه تنقلات تیلر!
مجتبی عمادی

⚡️در انتخابات پیش روی مجلس به عنوان نامزد از حوزه تربت حیدریه، مه ولات و زاوه (ترمه‌زا) شرکت نمودم. پس از بررسی و تایید صلاحیت در هیات اجرایی، در مرحله هیات مرکزی نظارت بر انتخابات چنانکه در نامه ذکر شده بود، صلاحیتم احراز نگردیده بود. البته چنانکه نوشته اند، میان عدم احراز صلاحیت و رد صلاحیت تفاوت است!
⚡️در هر حال، علاوه بر بنده حدود چند هزار نفر دیگری هم دچار عدم احراز/رد صلاحیت گردیدند. آنچه بیشتر توجهم را جلب کرد، چنانکه در اخبار ذکر شده رد صلاحیت حدود نود نماینده فعلی مجلس است. سوالی که ذهنم را مشغول کرده بود این بود که چرا سی درصد نمایندگان فعلی رد صلاحیت شده اند؟
⚡️ریچارد تیلر-برنده نوبل اقتصاد- در کتاب کج رفتاری نقل می کند که عده ای از همکاران اقتصاددان خود را برای شام به خانه‌اش دعوت کرده بود. قبل از شام و در حین بحث ها کاسه بزرگی از تنقلات برای پذیرایی مهمانان در سالن پذیرایی بود. تیلر مشاهده کرد که مهمانان با چنان ولعی و بدون توجه به شام در حال تناول تنقلات هستند که اگر آن ظرف از دسترس آنان خارج نشود، شام روی دست تیلر باقی می ماند! او تصمیم درستی می گیرد و با بردن ظرف، مهمانان توانستند از شام وی لذت ببرند.
⚡️تیلر در کتاب سقلمه به زیبایی در مورد معماری انتخاب صحبت می کند. به عنوان مثال، در اغذیه فروشی مدارس به جای آنکه غذاهای کم ارزش و فست فود در مقابل دیدگان دانش آموزان باشد؛ میوه ها و غذاهای سالم و با ارزش را در مقابل دیدگان دانش آموزان قرار دادند. این معماری انتخاب، تاثیر مثبتی بر انتخاب دانش آموزان داشت.
بسیار خوب! ما انسانهای عادی با انتخابات، عده ای را به مجلس می فرستیم. مجلس در ساختار فعلی، نقدهای جدی بدان وارد است که قبلا در همین کانال در موردش نوشته ام. مهمترین آن، تایید هیئت وزیران و بودجه است. اینجاست که بده بستان نماینده با وزرا و سازمانهای دولتی آغاز می شود؛ مثال معروف آن درازهی نماینده سراوان بود که به کمرگ رفته بود! این بده بستانها در استانهای کوچک و شهرستانها به تعیین روسای ادارات و موارد دیگر منجمله مسائل مالی چون تغییر کاربری زمین می انجامد. این موارد البته در بستر به ظاهر قانونی رخ می دهد.
⚡️مردم در شهرستانها در انتخابات مجلس، به دنبال فردی هستند که کارهای حوزه قوه مجریه را که در آن حوزه انتخابیه بر زمین مانده است، به سرانجام برساند! تقریبا توجهی به وظیفه ملی و اصلی نماینده مجلس ندارند!
⚡️بنابراین، انسانی عادی به مجلس رفته است. ظرف تنقلاتی خوشمزه در جلویش قرار دارد: وزرا را تایید یا استیضاح کند، رئیس جمهور را استیضاح کند و موارد دیگر. طبق قانون وی باید مصالح کشور و نظام و عموم مردم را در نظر بگیرد. آیا می تواند؟ بسیار به سختی! چرا؟ کوچکترین هزینه، عدم انتخاب مجدد است. افرادی که در زمان انتخابات در ستاد بوده اند، سهم خود را می خواهند. اینجا دیگر شایسته سالاری، به موزه می رود!
⚡️خلاصه کنم! ساختار قانونگذاری و نظارت به دو مجلس نیاز دارد: مجلس شورا و مجلس سنا/مهستان/برگزیدگان. تا ساختار تصحیح نکرد (معماری صحیح)، هر چهار سال شورای نگهبان بایستی آنان را که تنقلات زیادی خورده اند را از گود رقابت خارج کند!
@EmadibaygiGleam