لاله شیری سیچانی
کارشناس ارشد بیوتکنولوژی میکروبی

در راستای الکترونیکی شدن کارت های ملی ایرانیان در سال های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ این خلا احساس می شود که چرا ژنوم هر فرد ایرانی در این کارت ها و ابر رایانه ها ی کشوری ذخیره نشود تا در صورت لزوم از این اطلاعات چه به صورت درون مرزی و چه به صورت برون مرزی استفاده شود؟
بر همگان آشکار است که به جز دوقلوهای همسان ، ژنوم هر فرد با فرد دیگری متفاوت بوده و هرکس از ما همانطور که دارای اثر انگشت های متفاوتی هستیم ، ژنوم متفاوتی نیز داریم. در راستای این اصل علمی ، این ایده (به خصوص برای ژنتیک دانان محترم ایران زمین ) به ذهن می آید که همانطور که زحمت و هزینه ای برای هر فرد ایرانی ایجاد شده است تا از کارت ها ی به ظاهر بی استفاده ی ملی رهایی یابد و دارای کارت الکترونیکی ملی شود ، در حین انجام عملیات تبدیل کارت، هر فرد ایرانی فقط چند میلی لیتر از خون خود را نیز در آزمایشگاه بدهد تا افراد متخصص در این زمینه DNA ی آن فرد را از خون وی استخراج کرده و به صورت اطلاعات کامپیوتری در ابر رایانه های ملی ذخیره کنند. سپس به کارت الکترونیکی هر فرد ایرانی کد شناسایی ژنتیکی مربوطه داده شود و مطابق با آن در ابر رایانه ها همان کد شناسایی ژنتیکی حاوی اطلاعات کاملی مربوط به ژنوم همان فرد ائم از توالی کامل ژنی، تعیین مارکرها، تعیین ژن های بیماری زا، انگشت نگاری ژنی و …… باشد. این مساله که تمامی اطلاعات ژنی هر فرد در کارت او ذخیره گردد خطرناک و دارای چالش های زیادی خواهد بود. بنابر این برای حفظ امنیت فقط مارکرهای ژنتیکی همچون VNTR و STR که برای تعیین هویت به کار می روند در داخل هر کارت به صورت ذخیره قرار خواهند گرفت. باعملی شدن این ایده نیروهای بسیار بسیار وسیع نمونه گیر، متخصصان زیاد ژنتیک و علوم آزمایشگاهی، فارغ التحصیلان زیاد مهندسی کامپیوتر، بیوانفورماتیک و برنامه نویسان کامپیوتر استخدام خواهند شد و بیکاری بسیار چشمگیر فارغ التحصیلان و نخبگان کشور بسیار کمرنگ تر خواهد شد. زیرا این برنامه قطعا دراز مدت خواهد بود و همچنین به علت تبادلات بین المللی این اطلاعات و کشف ژن های بسیار جدید و تبادلات ژنتیکی خاص با سایر کشورها بعضی از نیروها به صورت مادام العمر استخدام خواهند شد. قطعا در همان ابتدای مسیر با این جمله معروف که” بودجه کافی وجود ندارد” رو به رو خواهیم شد. اما این ایده چنان کارآمد و علمی و با افق چشم انداز بالایی است که لطف زیاد مقام معظم رهبری و مسوولین دلسوز را می طلبد تا با صلاحدید کارشناسانه و دلسوزانه خودشان بودجه ای را برای این مهم تخصیص دهند چه بسا با کم کردن و یا قطع بودجه برای بعضی از پروژ های با اهمیت کمتر. این ایده از لحاظ سیاسی و علمی کشور عزیزمان ایران را چه در منطقه و چه در جهان به موفقیت های بزرگی نائل خواهد کرد. و باعث قدرتمندتر شدن هر چه بیشتر کشور خواهد شد.