“فقر، بی‌پولی، کم‌آبی، بیکاری ، رکود، و گرفتاری؛ این‌ها همگی مثال‌هایی از کمبود اند، کمبودهایی که ذهن همه‌ی ما را درگیر خود کرده‌اند و زندگی را دشوار. کمبودها چه اثراتی بر زندگی ما می‌گذارند و به چه رفتارهایی می‌انجامند؟ انسانِ بی‌پولی را تصور کنید که کارِ ثابتی ندارد، قسط وام‌هایش عقب افتاده، همسرش بیمار است، و چندین مشکلِ ریز و درشتِ دیگر که هرچه‌زودتر باید برای حل آن‌ها چاره‌ای بیندیشد. تمامِ این مشکلات بنا بر اهمیت و فوریتی که دارند بخشی از ظرفیتِ ذهنِ او را می‌گیرند. وضعیتِ این فرد به گونه‌ای است که باید به همه‌ی مشکلاتش توجه کند، اما این از توان ذهن خارج است. او ناچار می‌شود بر «فوری‌ترین»، و نه لزوماً «مهم‌ترین»، مشکلات تمرکز کند. بنابراین، از مشکلاتِ دیگر غافل می‌ماند. انسانِ بی‌پول باید تمامِ ذهنش را بر «جورکردنِ خرجِ امروزش» بگذارد. کمبودهای وی به قدری توجهِ محدودِ او را گرفته‌اند که او مجالی برای خلاقیت، برنامه‌ریزی، و دوراندیشی ندارد؛ اگر حتی وقتش را هم داشته باشد، حوصله‌ای برای او نمی‌ماند که با خانواده‌اش به تفریح برود، ورزشی بکند، یا کتابی بخواند. همه‌ی این‌ها ذهنی می‌خواهند که دست‌کم تااندازه‌ای آزاد باشد. اما چنین فردی از چنین نعمتی محروم است. او از نظر مادی محدودیت‌‌های بسیاری دارد، اما شاید مهم‌تر از محدودیت‌های مادیِ او این باشد که کمبود تمامِ ذهنِ او را می‌گیرد و از قدرتِ چاره‌اندیشی محرومش می‌کند. کمبود ما را «خنگ» می‌کند، باعث می‌شود دست به رفتارها و انتخاب‌هایی بزنیم که وضع را نه بهتر، بلکه بدتر می‌کنند. کمبود باعث می‌شود بر امروز تمرکز کنیم و از فردا بازبمانیم. جامعه هم دچار کمبود می‌شود، سازمان‌ها و حکومت‌ها هم دچار کمبود می‌شوند؛ و جالب این‌که از آن‌ها هم رفتارهایی سر می‌زند که بسیار به انسان کمبودزده شبیه اند. رفتارهایی همچون غفلت، شتا‌ب‌زدگی، و روی‌آوردن به راه‌حل‌های سطحی و موقتی. برای مثال، مشکل کمبود آب را درنظر بگیرید. سال‌ها غفلت و کوتاهی، سال‌ها اجرای راه‌حل‌های غیرکارشناسی و کوتاه‌مدت نه‌تنها مشکل را حل نکرد، بلکه روزبه‌روز بر دامنه‌ی بحران آب افزود. از این دست مثال‌ها در زندگی انسان‌ها، جوامع و حکومت‌های کمبودزده بسیار می‌توان مشاهده کرد. هنر “مولایناتان” و “سفیر” این بوده که تمام کمبودها را در قالب یک نظریه‌ی منسجم گرد آورده‌اند و نشان داده‌اند که اثرهای کمبود بسیار عمیق‌تر و گسترده‌تر از آنی است که تاکنون می‌پنداشته‌ایم. “(عنوان انگلیسی کتاب(Scarcity: Why Having too Little Means so Much) است و توسط حسین علیجانی رنانی ترجمه شده است- کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری).
۶ مرداد ۹٧ | روزنامه رسالت: با این رشد افسارگسیخته نقدینگی، سخن از دلار ۲۵،۰۰۰ تومانی در مرداد سال ۱۴۰۰، پیش‌بینی خوش‌بینانه تلقی می‌شود (نرخ امروز دلار- ۷ مرداد ۹۷: ۱۱۰۰۰ تومان).
… “پیش خودم گفتم چطور این مرزها برای قاچاق باز است اما برای واردات رسمی نه؟ راستش چند ماه است که منتظر ترخیص ماشین آلات مورد نیاز برای پایانه صادراتی محصولات کشاورزی جنوب استان هستیم. محموله از اوایل فروردین‌ماه امسال وارد بندرعباس شده.تشریفات اداری و فرآیند ترخیص ماشین آلات را انجام دادیم که به سیاست‌گذاری‌های غلط اخیر برخوردیم. در آخرین مرحله کار اعلام کردند که باید دوباره ثبت سفارش کنیم. مثل بازی مار و پله،نیشمان زدند و به خانه اول بازگشتیم تا در سامانه ثبت نام کنیم. وقتی به سامانه رجوع کردیم گفتند که این فرم و آن فرم را باید تکمیل کنید. تکمیل کردیم و تحویل دادیم و الان بیش از دو ماه است چشم انتظاریم. چشم انتظار ترخیص ماشین آلاتی که در هوای گرم و مرطوب بندرعباس-نصب نشده- دارند مستهلک می‌شوند. از این گذشته، در تمام مدتی که ماشین آلات در بندرعباس زمین‌گیر شده‌اند باید جریمه سنگینی هم به شرکت حمل ونقل بین المللی «مرسک» بپردازیم. کار به همین جا ختم نشده و در این گیر و دار شرکت مرسک فشار آورده که چون در حال ترک ایران هستیم هرچه زودتر کانتینرهای ما را خالی کنید. پیش خودم گفتم این چه رسم است؟ چرا یک فعال اقتصادی در این کشور اینقدر باید عذاب بکشد؟ فقط در موضوع ترخیص ماشین آلات کشاورزی از چند طرف تحت فشاریم و از مبادی رسمی هم کارمان پیش نمی‌رود. پیام داده اند که به روش‌های دیگر می‌شود مسأله را حل کرد. هنوز خودم را راضی به این کار نکرده ام. قرار است مالیات بدهم که رشوه ندهم. اگر بنا باشد رشوه بدهم، چرا باید مالیات بدهم؟ از اتاق خارج می‌شوم.هوا خیلی گرم است. از کارخانه خارج می‌شوم و کنار خیابان راه می‌افتم.کجا باید بروم؟ نمی‌دانم”. (محسن جلال پور- @mohsenjalalpour)

گیلیس و همکاران در مقاله ای (https://doi.org/10.1038/s41568-018-0030-7) در مجله “مروری طبیعت-حوزه سرطان” تفاوت روندهای تکاملی بین سلول های سرطانی و نرمال را از حیث رگزایی جهت دریافت مواد مغذی برای رشد و دفع مواد مضر بررسی کرده اند. از آنجا که واحد تکامل در سرطانها، سلول است و در حالت نرمال، کل موجود یعنی یک انسان؛ لذا شبکه رگی در بافت ها واندام های انسانی سالم، کاملا منظم، ساختارمند و بلوغ یافته است. در عوض، در تومورها، چون هر سلول فقط به فکر بقای خود است، رگزایی منجر به ایجاد رگ هایی می شود نامنظم، ساختار نیافته و به صورت هدفمند بلوغ نایافته.
“پیر سالاری” (https://t.me/EmadibaygiGleam/899) و “مدیران چهار فصل” (https://t.me/EmadibaygiGleam/988)، با وجود “تعارض منافع” های آشکار (https://t.me/EmadibaygiGleam/8) و “ضعف حکمرانی” (https://t.me/EmadibaygiGleam/949) عجین شده با “فرهنگ استبدادی” که ریشه تاریخی قوی در کشور ایران دارد (اقتصاد سیاسی ایران- محمد علی همایون کاتوزیان) و منجمله خود را در عدم درک مسئولان از کمبودهای مردم عادی نشان می دهد (https://t.me/akhbarevijeh/72149)، موجب آن شده اند که جامعه به طور روشن اما کاملا دردناک پیامدهای مبارزه دن کیشوتی با علم اقتصاد را که علم تخیص منابع کم و تصمیم گیری است، درک نماید. راه حل برون رفت از این شرایط در اولین قدم به کار گماردن اقتصاددانی شایسته با اختیارات کافی، وافی و حقیقی چون علینقی عالیخانی (http://www.tejaratefarda.com/fa/tiny/news-8723) است که بتواند یک چرخه اقتصادی رونق محور را برنامه ریزی و اجرا نماید تا شاهد رشد و توسعه اقتصادی و حصول رفاه باشیم. با رفتن “سیف” ها و آمدن “همتی” ها که از جمله مدیران همیشگی و چرخان بوده اند، بسیار بعید است که تلاطم ها و ابرچالش ها به آرامش و فرصت تبدیل شوند.
@EmadibaygiGleam