روزنامه دنیای اقتصاد – شماره ۴۰۰۳ تاریخ چاپ:۱۳۹۵/۱۲/۱۹ بازدید:۸۴۵بار کد خبر: DEN-1094101

بیزینس اینسایدر

سال ۲۰۲۰، شروع یک دوره بزرگ برای بشریت خواهد بود. اداره آمار ایالات متحده برآورد کرده است که تا سال ۲۰۲۰ بیش از نیمی از کودکان این کشور، بخشی از یک اقلیت یا گروه قومی باشند؛ ال‌جی برای سه برابر کردن پانل‌های خورشیدی برنامه‌ریزی کرده، رقابت‌های المپیک دیگری در راه است و بسیاری دیگر از اتفاقات مهم را در این سال خواهیم داشت. اما اگر از تمامی اینها بگذریم، تخمین اداره آمار ایالات متحده در زمینه حضور ربات‌ها در بازار کار سال ۲۰۲۰ جای تامل دارد. بنا بر تخمین این اداره، سال ۲۰۲۰ بیش از پنج میلیون ربات مشغول به کار خواهیم داشت. این آخرین پیش‌بینی است که اقتصاددانان درباره تاثیر به‌کارگیری سیستم‌های هوش مصنوعی و ماشین‌آلات بر نیروی کار انسانی داشته‌اند و بخشی از پیش‌بینی مجمع جهانی اقتصاد برای وقوع «انقلاب چهارم صنعتی» است.

آنها معتقدند تحولات ژنتیکی، هوش مصنوعی، رباتیک، فناوری نانو، چاپ سه بعدی و بیوتکنولوژی به حدی گسترده خواهد شد که در آینده‌ای نزدیک «انقلاب صنعتی چهارم» دور از ذهن نیست و در حالی که انقلاب‌های قبلی از جمله انقلاب صنعتی سوم، باعث حرکت رو به جلو نیروی کار انسانی شد، به نظر می‌رسد این انقلاب کاملا متفاوت است و می‌تواند نیروی انسانی را حداقل در کوتاه مدت بسیار عقب ببرد. بر اساس مقالاتی که اقتصاددانان مطرح دنیا در مجمع جهانی اقتصاد ارائه کردند، نیروی کار انسانی سال به سال در حال نابودی است و این ماشین‌آلات و ربات‌ها هستند که جای انسان را می‌گیرند. درواقع روندهای فعلی می‌تواند تاثیر مستقیمی بر اشتغال بیش از پنج‌میلیون نفر گذاشته و بازار کار را در طول دوره سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ دستخوش تغییرات بزرگی کند.

مجمع جهانی اقتصاد تخمین‌ زده که در مجموع ۱/ ۷ میلیون شغل به‌صورت مستقیم در نتیجه توسعه فناوری‌های جدید از بین خواهند رفت که دو سوم این مشاغل در دفاتر کار و ادارات متمرکز شده‌اند. از این رو پیش‌بینی می‌شود نزدیک به دو میلیون شغل، به آنچه که مجمع جهانی اقتصاد از آن به‌عنوان «کسب و کارهای کوچک خانگی» یاد می‌کند، روی خواهند آورد و با این حساب پنج میلیون باقیمانده بدون شک بیکار خواهند شد. این هزینه سنگینی است که حاصل برنامه‌ریزی‌ها و تلاش‌ انسان بر توسعه ماشین‌آلات و ربات‌ها بوده و به دست خود بشر اتفاق افتاده است. مشاغل در معرض خطر که توسط ماشین‌آلات و ربات‌ها جایگزین می‌شوند، در دفاتر اداری بوده و جای یقه سفیدها را خواهند گرفت. علاوه بر این برخی صنایع مانند ساخت و تولید که در آن ماشین‌ها نقش مهمی دارند، شاهد حضور ماشین‌ها و ربات‌های جدیدتر و مدرن تری خواهند بود. اما مجمع جهانی اقتصاد بیان می‌کند که انسان‌ دارای توانایی بالایی برای حفظ موقعیت و افزایش بهره‌وری خود است تا مانع جایگزینی خود از سوی ربات‌ها شود.

بنابراین حفظ مهارت‌های مختص انسان در جهت حفظ اشتغال خود در طول چند سال آینده بسیار مهم خواهد بود. نه تنها ماشین‌ها و ربات‌ها برای دستیابی به موقعیت‌ها رقابت می‌کنند که رشد جمعیت جهانی طی سال‌های آتی، بازار کار را به شدت رقابتی خواهد ساخت. در واقع مجمع جهانی بیان می‌کند در صورت ادامه روند پیشرفت هوش مصنوعی و ربات‌ها بدون شک «تا چند سال دیگر یکی از معدود شغل‌هایی که انسان با آن روبه رو خواهد بود، کشاورزی است.» از سوی دیگر به نظر می‌رسد این انقلاب تکنولوژی به مساله شکاف جنسیتی در بازار کار بیش از پیش دامن خواهد زد و به تدریج حضور آنها در مشاغلی مانند ساخت و تولید، ساخت و ساز و… کمرنگ خواهد شد.

به‌طوری که مجمع جهانی اقتصاد می‌نویسد: «اشتغال زنان نیز با رشد بسیار کم و حتی کاهش روبه‌رو خواهد شد و اگر انتظارات ما درست باشد در مواردی همچون فروش، مدیریت و تحلیل بحث‌های کسب و کار و حوزه مالی شاهد بازگشت و از دست رفتن دستاوردهای برابری جنسیتی که در دهه گذشته به‌دست آمد، خواهیم بود. به هرحال کارشناسان بارها نگرانی خود را از این بابت بیان کرده‌اند و اعلام داشتند که هوش مصنوعی باید تا محدوده مشخصی پیشرفت داشته باشد. رادیوی ملی آمریکا اخیرا طی کار مشترکی با محققان، شانس مشاغلی را که احتمالا طی ۲۰ سال آینده توسط ربات‌ها جایگزین خواهند شد را مورد بررسی قرار دادند. آنها برای این کار ۲۱ زمینه کاری را بر اساس ۹ مولفه تجزیه و تحلیل کردند که ۴ مورد از مهم ترین آنها عبارتند از: هوش و ذکاوت، مذاکره، کمک به دیگران و تحت فشار قرار گرفتن در فضاهای کوچک. در ادامه نتایج این تحقیق را خواهیم دید.

۲۰٫ اپراتور اتصال تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی

این شغل شانس ۱/ ۹۵ درصدی برای مکانیزه شدن دارد. ماشین‌ها به دلیل دقت و کارآیی بالایی که برای انجام این کار دارند احتمالا طی سال‌های آتی جایگزین کارگران خواهند شد.

۱۹٫ کارگران خدمات پستی

آنها شانس ۴/ ۹۵ درصدی برای از دست دادن کار خود دارند. افرادی که محموله‌های پستی را دسته‌بندی می‌کنند، کارمندان و پستچی‌ها به شدت در خطر جایگزینی هستند. نه تنها ربات‌ها قادر به انجام این کارها هستند، بلکه با فراگیرتر شدن اینترنت و افزایش استفاده از ایمیل، احتمال منسوخ شدن روش قدیمی بیش از پیش قوت می‌گیرد.

۱۸٫ کارگران جواهرات و سنگ‌های فلزی گرانبها

اداره آمار آمریکا پیش‌بینی کرده تا سال ۲۰۲۲ به دلیل حضور ربات‌ها در ساخت و تعمیر جواهرات، نرخ اشتغال آنها ۱۰ درصد کاهش خواهد یافت. شانس جایگزینی ربات‌ها در این شغل ۵/ ۹۵ درصد است.

۱۷٫ آشپزهای رستوران

آشپزی رستوران با احتمال ۳/ ۹۶ درصد اتوماتیک خواهد شد. رستوران زنجیره‌ای در شمال چین از رباتی به نام فاکس بات استفاده می‌کند که ماکارونی را برش می‌زند و به مشتریان پاستا ارائه می‌کند. ربات دیگری با ۲۰ موتور، ۲۴ مفصل و ۱۲۹ سنسور، ظرف ۳۰ دقیقه به مشتریان خرچنگ می‌دهد.

۱۶٫ سنگ زنی و پرداخت

کارگرانی که در حوزه سنگ‌زنی و پرداخت فعالیت می‌کنند به احتمال ۹۷ درصد کار خود را از دست می‌دهند. ربات‌ها به‌طور فزاینده‌ای قادر به پولیش و پرداخت انواع گوناگونی از فلزات، چوب، سنگ، خاک رس، پلاستیک، شیشه و… هستند.

۱۵٫ تحویلداری

شرکت نان پانرا در سال ۲۰۱۶ تمامی صندوقداران خود را با کیوسک‌های ارائه خدمات جایگزین کرد. علاوه بر این ماشین‌های خودکار ارائه خدمت به تدریج در فروشگاه‌های مواد غذایی در سراسر جهان دیده خواهند شد. ربات‌ها شانس ۱/ ۹۷ درصدی برای جایگزین شدن دارند.

۱۴٫ دفترداران

وال‌استریت‌ژورنال در گزارشی بیان کرد که در شرکت‌های بزرگی مانند پیلوت تراول، وریزون و گیم استاپ وظایف حسابداری به شکل خودکار انجام می‌شود. این شرکت‌ها در حال‌حاضر ۱۰ کارمند نیاز دارند در حالی که پیش از این ۸۰نفر نیرو لازم داشتند. این شغل با احتمال ۶/ ۹۷ درصد با ربات‌ها جایگزین خواهد شد.

۱۳٫ منشی‌ها

منشی‌ها به تدریج در حال کنار رفتن از بازار کار هستند چرا که تکنولوژی به روسا اجازه داده که تماس‌ها را مدیریت و جلسات خود را تنظیم کنند. آنها با احتمال ۶/ ۹۷ درصد کار خود را از دست می‌دهند.

۱۲٫ مدل‌های مد

ربات‌ها علاوه بر اینکه می‌توانند کار مدل‌ها را انجام دهند، می‌توانند به‌طور تعجب‌آوری شغلی مانند بازیگری را هم به انجام برسانند. شرکت بریتانیایی «هنرهای مهندسی» رباتی کاملا تعاملی و چندزبانه را به نام روبو تیسپیان طراحی کرده که می‌تواند تماس چشمی برقرار کرده و خلق و خو و سن افراد را حدس بزند. مدل‌ها با احتمال ۶/ ۹۷ کار خود را به ربات‌ها واگذار می‌کنند.

۱۱٫ رانندگان

آنها شانس ۸/ ۹۷ درصدی برای از دست دادن کار خود را دارند. آزمایش اتومبیل خودکار گوگل که هزاران مایل را بدون دخالت انسان طی کرد نشان داد، دیگر نیاز زیادی به انسان نخواهد بود. همچنین مدیرعامل شرکت اوبر تروایس کالانیک اعلام کرده ماشین‌های خود را با خودروهای بدون راننده جایگزین خواهد کرد.

۱۰٫ تحلیلگران اعتباری

اتوماتیک کردن فرآیند تحلیل داده‌های اعتباری و صورت‌های مالی و ارائه گزارش‌های اعتباری توسط ربات‌ها می‌تواند درجه ریسک را کاهش دهد. ربات‌ها در این حوزه با احتمال ۹/ ۹۷ جایگزین انسان خواهند شد.

۹٫ برنامه‌ریزان و اپراتورهای ماشین‌آلات عمرانی

راه‌اندازی، اجرا یا برنامه‌ریزی برای ماشین‌آلات عمرانی به‌طور فزاینده‌ای در حال واگذاری به ماشین‌هاست. بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد این شغل با احتمال ۹/ ۹۷ درصد مکانیزه خواهد شد.

۸٫ بسته بندها و اپراتورهای پر وخالی کردن ماشین‌ها

مشاغلی همچون بسته‌بندی و پر وخالی کردن ماشین‌ها احتمال ۹۸ درصدی برای جایگزینی توسط ربات‌ها را دارند. استفاده از ربات‌ها برای آماده‌سازی محصولات یا لودکردن ماشین‌ها و یا انبار و ذخیره‌سازی کالاها هر روز در حال افزایش است. آمازون در حال‌حاضر از ارتش ربات‌ها برای ذخیره‌سازی و انتقال قفسه‌های کالاهای خود استفاده می‌کند.

۷٫ کارمندان تدارکات

آنها کار خود را به احتمال ۹۸ درصد به ربات‌ها واگذار می‌کنند. در حال‌حاضر هماهنگی با تامین‌کنندگان و عرضه‌کنندگان کالاها و خدمات و همچنین ارائه سفارش اینترنتی به راحتی توسط ربات‌ها قابل‌انجام است و این منجر به کاهش مشاغل این حوزه خواهد شد.

۶٫ حکمیت و داوری ورزش

در تنیس حرفه‌ای یک داور کامپیوتری به نام چشم هاوک برای کمک به داور اصلی وجود دارد که داخل یا خارج بودن توپ را به داور اعلام می‌کند. چشم هاوک نشان‌دهنده سیستمی است که برای حل اختلافات ورزشی استفاده می‌شود. آنها با احتمال ۳/ ۹۸ درصد کار خود را به ربات‌ها واگذار می‌کنند.

۵٫ کارمندان بانک

دستگاه‌های خودپرداز می‌توانند بسیاری از خدمات موردنیاز مشتریان را پوشش دهند و به‌تدریج جای کارمندان بانکی را به‌طور کامل خواهند گرفت. آنها با احتمال ۳/ ۹۸ درصد کار خود را به ماشین‌ها و ربات‌ها می‌دهند.

۴٫ متصدیان ارائه وام

مقاله بلومبرگ نشان می‌دهد شرکت «داریک» حمله خود به نیروی انسانی را شروع کرده است و از مکانیزم چهره به چهره آنلاین برای ارائه تسهیلات استفاده می‌کند. این شرکت با یک الگوریتم مشخص، وام‌گیرندگان را شناسایی می‌کند و آن را جایگزین تمام متصدیان خود کرده است. شانس از دست دادن شغل برای متصدیان ۴/ ۹۸ درصد است.

۳٫ اپراتورهای مونتاژ و تنظیم زمان

ماشین‌آلات در حال‌حاضر قادر به انجام مونتاژ دقیق، تنظیم و کالیبره کردن زمان دستگاه‌های مختلف هستند. مونتاژکارها و تنظیم‌کنندگان زمان‌بندی دستگاه‌ها به احتمال ۵/ ۹۸ درصد کار خود را از دست خواهند داد.

۲٫ حسابرسان مالیاتی

مکانیزه‌شدن فرآیند آماده‌سازی و ارائه اظهارنامه مالیاتی می‌تواند میزان خطاها و فسادهای موجود را کاهش دهد. تکنولوژی به احتمال ۷/ ۹۸ درصد جای حسابرسان مالیاتی را می‌گیرد.

۱٫اپراتورهای تلفنی

به احتمال ۹۹ درصد اپراتورهای تلفنی کار خود را به کامپیوترها می‌سپارند. بسیاری از پاسخگویان امروز هم انسان نیستند. ربات‌ها نه‌تنها می‌توانند این کار را طی ۲۴ ساعت شبانه روز و در ۷ روز هفته انجام دهند که قادرند انرژی خود را حفظ کنند و نوع ادبیات مخاطبان هم تاثیری بر عملکرد آنها ندارد.