آلمان: رشد، پیشرفت و توسعه (رپت) پس از جنگ جهانی دوم
Modjtaba Emadi:
آلمان: رشد، پیشرفت و توسعه (رپت) پس از جنگ جهانی دوم
مجتبی عمادی
?در شهرهای مختلف آلمان که در طی جنگ جهانی دوم آسیب های زیادی دیدند، منجمله برلین، برخی ساختمانها را بدون آنکه بازسازی شوند؛ حفظ کرده اند تا یادآور آثار مخرب جنگ باشند. در شهرهایی چون برلین و هامبورگ، کلیساهایی که از آن دوره مانده بوده اند را دیده ام. مجاورت ساختمان هایی تخریب شده از جنگ با ساختمانهای جدید، کنتراستی شگفت ایجاد می کند.
?در طی چهل سال پس از انقلاب، علاوه بر جنگ تحمیلی، کشور همواره تحت تحریم های یکجانبه یا چند جانبه آمریکا و متحدانش بوده است. تورم نیز، همواره مهمان ناخوانده خانواده های ایرانی بوده است. آخرین محاسبه های سبد معاشِ توسط گروه کارگری شورای عالی کار نشان میدهد که هزینههای زندگی در اردیبهشت ۹۸ از مرز ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان گذشته است؛ در این شرایط، حداقل مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی پس از افزایش، نهایتاً به یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسیده است (یک چهارم هزینه های زندگی در اردیبهشت) که روشن است به هیچ وجه کفاف هزینههای زندگی را نمیدهد.
?”در حالی که صاحبان مشاغل پزشکی در بخش خصوصی اعتراض دارند که تعرفه های پزشکی در سال ۹۸ به اندازه کافی (یعنی به میزانی که منافع آنها را تأمین کند) افزایش نیافته است، معاون وزارت بهداشت درباره کاهش مراجعه مردم به مراکز بهداشتی و درمانی ابراز نگرانی کرده است. این نگرانی حکایت از آن دارد، که در شرایط بحران اقتصادی، که تأمین مایحتاج زندگی، روز به روز دشوارتر می شود، سلامت از شمول نیازهای ضروری تهیدستان و کم درآمدهای جامعه خارج شده و آنها مجبورند با دردهایشان بسازند تا بتوانند هزینه غذا و مسکن شان را تأمین کنند. دسترسی به سلامت حالا بیشتر از همیشه سویه طبقاتی پیدا کرده و بنا به جبر اقتصادی و تشدید نابرابری های اجتماعی تنها کسانی حق برخورداری از سلامت را دارند که قدرت خریدشان در بحبوحه ی بحران اقتصادی تغییر نکرده باشد و بلکه افزون تر هم شده باشد (@drsiminkazemi).”
?آلمان پس از جنگ جهانی دوم به ویرانه ای تبدیل شده بود؛ تولید های صنعتی به نصف کاهش یافته بود؛ تعداد زنان ۱/۷ برابر ببشتر از مردان بود؛ در سال ۱۹۴۸ دوازده سال میشد که مردم آلمان تحت کنترل قیمتها زندگی میکردند و نُه سال بود که جیرهبندی جریان داشت؛ کنترل قیمتها بر مواد غذایی، کمبودها را چنان دشوار کرد که بعضی مردم شروع کردند به کاشتن مواد غذایی خودشان و دیگرانی آخر هفتهها به مناطق روستایی سفر میکردند تا برای مواد غذایی معاملهی پایاپای بکنند. بسیاری از بنگاهها «مأمور تهاتر» استخدام کردند. معاملات پایاپای در قیاس با خرید مستقیم خدمات و کالا در ازای پول، شیوهای بود بسیار ناکارآمد و نظام اقتصادی به وضعیت بدوی فروکاسته شده بود (http://telegra.ph/germany-03-29).
? به طور کلی بازسازی اقتصاد آلمان پس از جنگ، توسط دکتر لودویگ ارهاد -کسی که از او به عنوان معمار اقتصاد آلمان یاد میشود- صورت گرفت. آنچه لودویگ ارهارد انجام داد عبارت بودند از: اجرای خصوصی سازی گسترده؛ اصلاح پولی و تغییر واحد پول آلمان از مارک رایش به مارک آلمان؛ لغو هر گونه اعمال محدودیت و کنترل قیمتی؛و کاستن از نرخ مالیاتها؛
?تاثیری که این اصلاحات بر اقتصاد آلمان غربی گذاشت برقآسا بود. والیچ مینویسد: «روحیهی کشور یکشبه تغییر کرد». آن کالبدهای خاکستری و گرسنه و مردهآسا که خیابانها را در جستجوی ابدی برای غذا گز میکردند، ناگهان زنده شدند. فروشگاهها از کالاها مملو بودند. اصلاحات «به سرعت، بار دیگر پول را به وسیلهی مرجح معاملات تبدیل کرد، و انگیزههای مالی اصلیترین محرک فعالیت اقتصادی شد» (http://telegra.ph/germany-03-29).
?سوال این است که آیا الگوی “رپت” آلمان در ایران قابل پیاده سازی است؟ به عنوان مثال، آیا ایرانیان مانند آلمانی ها حساسیت زیادی به اموال عمومی و نحوه هزینه کردن مالیاتهایشان دارند به طوری که مانند اتحادیه سراسری مالیات دهندگان در آلمان سالانه کتابی با عنوان “کتاب سیاه” را منتشر میکنند که در آن “حیف و میل” ثروت ملی افشا میشود؟ آیا نظام آموزش و پرورش ما مانند آلمان است که مبتنی بر تربیت نیروی کار ماهر باشد و نظام دانشگاهی ما نظامی هومبولتی است؟ آیا مولفه های فرهنگی-اجتماعی موجد “رپت” در آلمان، در ایران وجود دارد؟
?”رپت” (رشد، پیشرفت و توسعه)، با صرف انتقال پیچیده ترین فناوری ها اما بدون تغییر و تحول در مولفه های فرهنگی-اجتماعی به صورتیکه برانگیزاننده و مشوق اکتشاف، اختراع، سختکوشی، و نوآوری باشد؛ اگر نگوییم غیر ممکن است، کاملا گذرا و سطحی حاصل می شود. سرنوشت قائم مقام، امیرکبیر و مصدق نشان می دهد که تا جامعه مهیای “رپت” نباشد، پیشروان این عرصه را سنگدلانه حذف خواهد کرد.
@EmadibaygiGleam
@DrEmadiBaygi