وزرات بهداشت و بانکها: دو اولویت ابتدایی جهت حل ابرچالش های کشور
مجتبی عمادی
?در رسانه های مختلف اعم از صدا و سیما، روزنامه ها، فضای مجازی و حتی گفتگوهای غیر رسمی و خودمانی میان افراد از شغلی با ویژگی هایی زیر به شدت تمجید می شود: درآمدی افسانه ای چون قارون، ماشین (های) لوکس، خانه ای (هایی) فراخ و لوکس در بالای شهر، ویلا در شمال، سفرهای خارجی، پذیرش خطاهای قبض کننده حیات دیگران به عنوان قصور، احترام اجتماعی، و نیازمندی دیگران در شرایط مختلف به خصوص سخت به خدمات فرد ماهر در آن حوزه. کدام فردی را سراغ دارید که نخواهد برای بدست آوردن چنین شغلی، حداقل یکبار تلاش نکند.
?در کنار دارندگان شغل فوق، اما شغل دیگری وجود دارد که کمتر جلب توجه می کند. برخلاف شغل قبلی که به فرد دارنده ی آن مهارت در قبالِ انجامِ خدمتی مورد نیاز، وجهی- چه به صورت نقدی چه با کارتخوان؛ چه ریالی چه دلاری- پرداخت می شود؛ دارندگان شغل فعلی تنها با زدن یک کلید، پول خلق می کنند؛ آنهم چه پول هایی در حد چند هزار میلیارد تومان و بلکه بیشتر. آنها این پول های خلق شده را که زین پس نقدینگی می نامیم، توسط شرکت های وابسته به خود یا از طریق وام هایی که مشکوک الوصول یا سوخت می شوند، در فعالیت های صرفا سوداگرانه به خدمت می گیرند.
?گروه اول در وزارتخانه ای مجتمع شده اند که نماد حقیقی مونوپلی (انحصار) در کشور است به طوریکه انواع ادغام های عمودی و افقی در این وزارتخانه قابل مشاهده است. بعلاوه، نهاد صنفی غیر دولتی با نام آنان وجود دارد که تا وزارتخانه امتداد می یابد. تعارض منافع در این مجموعه چنان فراگیر است که چونان نور مستقیم خورشید، چشم ها را اذیت می کند. طرحی در دولت یازدهم جهت کاهش آلام مردم در این حوزه اجرایی شد که به شدت هزینه بر بود.
?گروه دوم، وزارتخانه ای ندارند؛ اما بر اصلی ترین نهاد پولی و بانکی کشور سیطره دارند. طرفه آنکه روسای این اصلی ترین نهاد پولی و بانکی کشور از میان روسای قبلی نهادهای گروه دوم انتخاب می شده است. فساد های چند هزار میلیارد تومانی، اعطای وام های چند هزار میلیارد تومانی به افراد و گروههای خاص از جمله خدمات شایان این گروه دوم است.
?شیفتگیِ افراد جامعه به زیبایی مسحور کننده عروس خانمِ پزشکی چنان است که نه تنها رشته های انسانی و ریاضی و فیزیکِ دبیرستان به نفع تجربی نحیف شده است؛ بلکه برخی دانشجویان رشته های فنی و مهندسی نیز انصراف می دهند و با قبولی در کنکور به این عروس زیبا می رسند. البته که مسائل به همین جا ختم نمی شود. خواهان های این عروس زیبا از کلیه اقدام های قانونی و غیر قانونی، اخلاقی و غیر اخلاقی چونان ازدواج های صوری استفاده می کنند تا به وصال این عروس زیبا برسند. واقعا چرا نباید چنین کنند؟! حاصل این شیفتگی و ولع، خالی شدن صندلی های رشته های علوم پایه در دانشگاهها، نحیف شدن استعداد های ورودی سایر رشته ها به خصوص علوم انسانی، فربهی درمان و بازخورد مثبت تقویت رویه های غلط حوزه سلامت است.
?افراد جامعه به بانکداری شیفتگی ندارند. کارمندان بانک ها را به خصوص با توجه به سبقه دولتی بودن بانکها، کارمندان دولت می دانند که به آب باریکه ای دسترسی یافته اند. چنانکه محمد امینی رعیا (@aminiroaya) در توئیتر و پویا ناظران (@Economics_and_Finance) در تلگرام نوشتارهایی را به رشته تحلیل در آورده اند، نظام بانکی ما نه تنها از حجم عظیمی از مطالبات مشکوک الوصول رنج می برد؛ بلکه نه اسلامی است نه غربی! ملغمه ای است که خاوری ها از آن سر بر آورده اند و به تورم افسارگسیخته دامن زده است. اعداد بزرگ که صفرهای آن برای من و شما، شمردنش هم سخت است چه برسد که بلافاصله به ارزش آن پی ببریم، در همین نظام بانکی فشل خلق می شوند. خاطرتان باید باشد که از جیب ما خسارت سپرده گذاران موسسه ثامن الحجج پرداخت شد و همچنان این روند ادامه دارد.
?مدیریت تقاضا برای وصال به عروس زیبای پزشکی از طریق انقلاب در آموزش براساس اکتساب درآمد از مهارت آموخته شده، بهبود واقعی فضای کسب و کار، منطقی نمودن فاصله طبقاتی با اخذ مالیات، آشنایی افراد با حرفه حقیقی پزشکی، و سلامت محور شدن جامعه قابل حصول است.
?مدیریت نارسایی ها و نارکارآمدی های نظام بانکی، صرفا با برخورد قضایی به کارآمدی آن نظام نخواهد انجامید. چنانکه در کتاب “برآمدن پول: تاریخ مالی جهان” نیل فرگوسن و “تاریخ عقاید اقتصادی” یدالله دادگر آمده است، ما هیچ نقشی در پیدایش، پیشرفت و تکوین نظام مالی و بانکی جهان نداشته ایم. بنابراین، شایسته آن است تا با بهره گیری از تجربیات موفق کشورهای غربی و اسلامی، نظام بانکی خود را متحول نماییم. تورم مزمن دو رقمی همه چیز را آب می کند، از آنچه که بر سر سفره ها می آید تا حتی اخلاق را.

تو به پیش خرد از آن خواری
که خرد پیشت ای پسر خوار است
مرد خرد را به علم یاری ده
که خرد علم را خریدار است