۹۸/۰۵/۳۰
✍️عادل سجودی
✅بنظرم کار جامعه شناس علاوه بر واکاوی وقایع آشکار، کشف قواعد پنهان رفتار انسان نیز هست. اکثر صاحب نظران و برخی جامعه شناسان صرفا بر نوع مدرسه و رتبه دانش آموزان تاکید می کنند. به عبارت دیگر تحلیل شان بدین گونه است که مدارس غیرانتفاعی برای خانواده طبقه مرفه و ثروتمند است.بنظرم مورد ذکر شده یک فکت(واقعیت) آشکار است.

✅در سوی دیگر بین نخبگی و فاصله طبقاتی رابطه پنهانی وجود دارد. برخی از مشاغل و پست ها برای رشته و طبقه خاصی طراحی شده اند. حال سوالات گوناگونان به وجود می آید (بنظرم اگر پی یر بوردیو در ایران بود در پی پاسخ به این سوالات بود) چرا رشته های وزارت بهداشت گسترش نمی یابد؟ چرا در طی ۱۳ سال رشته های وزارت علوم و تحقیقات گسترش یافته است؟ آیا رشته های وزارت بهداشت برای گروه خاصی از افراد جامعه است؟ شرایط شغلی در رشته های وزارت علوم و تحقیقات چگونه است؟و…..

✅پی یر بوردیو در کتاب تمایز این گونه می نویسد:« اگر تعداد شغل های مناسب با سرعتی معادل تعداد مدرک تحصیلی افزایش پیدا کند، ممکن است خود این موقعیت ها (منظور مشاغل) بخشی از ارزش کمیابی خود را از دست بدهند»(بوردیو،۱۳۹۰:ص۱۹۲).

✅پزشکان برای حفظ پرستژ شغلی و درآمد خویش تلاش می کنند ظرفیت ورودی رشته های وزارت بهداشت در کنکور را کنترل کنند تا نیاز به پزشک در جامعه کماکان وجود داشته باشد. پزشکان سعی می کنند منابع و امکانات ودرآمد شان در بین تعداد محدودی از افراد جامعه توزیع شود تا قداست شغل خویش را حفظ نمایند. در کنکورسال ۹۸ بیشترین متقاضی در گروه تجربی شرکت کرده است(۶۳۷هزار داوطلب طبق اعلام سازمان سنجش) تا صاحب شغلی با درآمد و پرستژآمیز شوند. اما غافل از اینکه افرادی محدودی می توانند به شغل پزشکی برسند. امروزه بسیاری از خانواده ها هزینه گزافی را می پردازند تا فرزندان شان بتواند در رشته پزشکی پذیرفته شود(خانواده ها از هر طبقه ای هستند).

✅آن سوی قضیه رشته های وزارت علوم و تحقیقات است. همان گونه که در هفته قبل نگارش کردم در رشته های وزارت علوم و تحقیقات تورم مدرک تحصیلی رخ داده است. رشته های وزارت علوم و تحقیقات شامل گروه های انسانی، ریاضی و فیزیک ، کشاورزی، هنر و زبان خارجی است(قریب به ۵۰۰ هزار نفر درسال۹۸ در رشته های وزارت علوم و تحقیقات شرکت کرده اند). آنچیزی که واضح است بازار کار رشته های وزارت علوم و تحقیقات اشباع شده است. بنظر شما باتوجه به محدودیت شغلی در رشته های وزارت علوم و تحقیقات چه افرادی صاحب شغل می شوند؟ بنظر شما افرادی که رتبه برتر کنکور رشته های وزارت علوم و تحقیقات را کسب کردند و در دانشگاه مطرح ایران ادامه تحصیل می دهند مشاغل مهم کشوری را بدست می آورند؟

✅این را هم اضافه نمایم، طبق دفترچه کنکور سال۹۸ در رشته های انسانی ۱۴۷۲۹ و حدود ۱۰ هزار نفر در رشته های ریاضی وفیزیک وگروه تجربی در دانشگاه فرهنگیان جذب می شوند. بنظرشما آینده وضعیت شغلی افرادی که دانشگاه فرهنگیان را انتخاب نکردند به چه صورت است؟ پاسخ به این سوال جنبه پنهانی کشف حقایق اجتماعی در ایران است.

✅امروزه برخی کارشناسان و صاحب نظران صرفا روی کلاس های فوق برنامه و کلاس تقویتی ، کلاس زبان خارجی و…… مدارس سمپاد و غیردولتی تمرکز می کنند. اما این صاحب نظران توجه ای به بازتولید نسلی در مشاغل پزشکی، مدیریت و هیت علمی (در دانشگاه مطرح) نمی کنند(برخی از این صاحب نظران ذینفع هستند). ✅موضوعی دیگر که می توان به آن پرداخت مسابقه یافتن شغل در رشته های وزارت علوم و تحقیقات است. در گذشته داشتن مدرک تحصیلی تضمین کننده شغل مناسب و نماد لیاقت و شایستگی بود اما امروزه به دلیل محدود بود مشاغل در رشته های وزارت علوم و تحقیقات افرادی کمی به شغل با درآمد و پرستژ آمیز دست پیدا می کنند. سوال اینجاست این گروه از افراد چه ویژگی دارند؟ در کدام مدارس و آموزشگاه ها تعلیم می بینند؟
✅بنظرم به عنوان یک معلم برای رتبه مناسب در کنکور علاوه برمنابع اقتصادی، تلاش و کوشش دانش آموز، خواستگاه اجتماعی(خانواده، طبقه،ریختاریا عادت واره=Habitus و…….) دانش آموز نیز موثر است. پرداختن به این موضوع نیازمند متن دیگر است.

کانال جامعه شناسی گیلان
@GILsociologist ?