چهار نظام اصلی سازنده ایران
چهار نظام اصلی سازنده ایران
مجتبی عمادی
💫از مدتها قبل و به‌خصوص در دهه‌ی نود قرن چهاردهم شمسی، افراد مختلف در خصوص #ابرچالشهای_ایران به خصوص #همگرایی_ابرچالشها که به بروز #بحران می‌انجامد به سیاسیون در دولت و مجلس هشدارهای لازم را داده بودند؛ اما با توجه به ساختار ناکارآمد مجلس شورای اسلامی برای تصمیم‌گیری‌های ملی که مفصل در مورد آن نوشته‌ام و #سوگلی‌گرایی، #انحصار، #تعارض_منافع و #رانت حاکم بر دستگاه کرخت دولت که سابقه‌ای تاریخی دارد، توجهی جدی و شایسته به آن هشدارها نشد. نتیجه عدم توجه به هشدارهای کارشناسان دلسوز، بروز اعتراضهایی است که تکرار آن به کمتر از هر دو سال رسیده است. چنین کوتاه‌شدگی فاصله اعتراضها که به سهولت می‌تواند در سطح ملی گسترش یابد، از دخالت پیدا و پنهان دشمنان/رقبای ایران ناشی نمی‌شود. عامل اصلی را لازم است در خودمان جستجو کنیم. شکی نیست که شوروی‌شدگی ایران به نفع بسیاری از بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی است، بنابراین به جد لازم است مجموعه حکمرانی در ایران با کنار گذاشتن تعارفهای مهلک، توجه واقعی به شایسته‌سالاری و نظرهای کارشناسان اصیل با اولویت‌بندی در کوتاه مدت فاصله میان بحرانهای اجتماعی را طولانی کند.
💫ابتدا سیستان و بلوچستان و سپس خوزستان مرکز اعتراض‌های جدی اخیر شدند. با ارجاع به دو کتاب 《رفتارشناسی ایرانیان》دکتر کیومرث فلاحی و 《قومیت و قوم‌گرایی در ایران》دکتر حمید احمدی می‌توان با اطمینان بالایی گفت که فارس، لر، بلوچ، سیستانی، ترک، عرب، مسلمان، غیرمسلمان از آذربایجان تا سیستان و بلوچستان، از خراسان تا خوزستان و از گیلان تا هرمزگان در تاب‌آوری ایران بزرگ در طی قرون متمادی در برابر هجوم بیگانگان و پایداری ایران بزرگ نقش داشته‌اند. پس، ایران را لازم است در ابتدا به صورت یک کل واحد ببینیم. بعلاوه، سابقه تاریخی، موجب نگاه خاص جمهوری‌های کوچک شمال کشور، افغانستان و بحرین به ایران دست‌کم از حیث ریشه‌ی هویتی‌شان است. در نتیجه، این کل ایران، نه تنها برای مردمش مهم است که برای کشورهای مختلف منطقه اهمیت دارد.
💫چنانکه قبلا نوشته‌ام تقریبا دشمنان/رقبای ایران به این جمع‌بندی رسیده‌اند که مانند شوروی سابق امکان براندازی حکومت در ایران از طریق #قدرت_سخت وجود ندارد. از طرفی نسخه عراق بعثی دوران صدام حسین نیز در ایران جواب نداده است؛ اما به نظرم نسخه فروپاشی شوروی از طریق قدرت نرم و درگیرکردن آن در جهبه‌های متعدد خارج از توان اقتصادی، با قدرت برای ایران در حال اجراست. درست است که در جو هیجانی اکنون، انتقادهای جدی به مسئولان در جمهوری اسلامی وارد می‌شود، اما واقعا در دوران جمهوری اسلامی به ویژه از مناطق محروم با شدت و ضعف محرومیت‌زدایی شده است؛ لیکن اعتمادزدایی از ارکان مختلف توسط رسانه‌های مختلف، تجربه عینی مردم از عملکرد ناموثر و ناکارآمدی آنها جهت پاسخ موثر، به‌هنگام و جامع به نیازهای مردم باعث شده است تا اطلاع‌رسانی رشد و پیشرفت کشور حتی در همان عرصه‌های محدود هم مورد توجه عموم قرار نگیرد.
💫به نظرم کلیت هر کشوری توسط چهار سیستم/نظام/سامانه ساخته می‌شود: نظام آموزش، نظام سلامت، نظام اقتصادی و نظام امنیت ملی. این چهار نظام به یکدیگر پیوسته (Interconnetedness) هستند و هم‌شنوایی (Crosstalk) دارند. به زبان ساده، هر طرحی، هر برنامه‌ای، هر کاری در هر شهری یا استانی بر کلیت کشور تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین، همچنانکه ناوبندر مکران (نظام امنیت ملی)پس از مشاهده در اقیانوس اطلس راهی دریای زیبای بالتیک است و نشانه‌ای از قدرت سخت ایران، تنش آبی (نظام امنیت ملی و نظام اقتصادی)خوزستان، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، خراسان و موارد دیگر در همگرایی با کاهش ارزش پول ملی(امنیت ملی-اقتصادی)، افزایش فقر (آموزش، اقتصاد، امنیت ملی)و ناکارایی مواجه با کرونا (سلامت، اقتصاد، امنیت ملی)نشانه‌ای است از کاهش قدرت نرم ایران و قدمی است رو به پرتگاه شوروی‌شدگی ایران.
💫با توجه به ساختار، سابقه تاریخی مجلس شورای اسلامی و خبرهایی که از مجلس فعلی جهت سهم‌خواهی از رئیس‌جمهور منتخب به گوش می‌رسد، بعید به نظر می‌رسد که مصوبات مجلس دربرگیرنده دو اصل به‌هم‌پیوستگی و هم‌شنوایی باشد. با توجه به قوانین موجود و معضلها و بحرانهای کشور، قوه قضائیه در بهترین حالت می‌تواند پاسخگوی نه‌چندان فاعل و رافع نسبی بخشی از آنها باشد. در این میان، نقش دولت آینده و سازمانهای حاکمیتی به شدت پر‌رنگ می‌شود و مسئولیت رئیس‌جمهور سیزدهم به شدت خطیر و حیاتی.
💫با توجه به سابقه سپردن تصمیم‌گیری‌های مهم ملی به سران قوا توسط رهبری و آنکه هر سه عضو از دو هفته دیگر مورد وثوق رهبری در برهه‌های سخت هستند، به نظرم با توجه به شرایط کشور لازم است شورایی ملی با نام 《شورای ملی کل‌نگری》تشکیل گردد./۱
💫#شورای_ملی_کل‌نگری که دست‌کم سابقه‌اش برای ما به #منطق‌الطیر #عطار برمی‌گردد، وظیفه دارد تا هر طرحی، برنامه‌ای، اقدامی در هر یک از چهار نظام را از حیث #به‌هم‌پیوستگی و #هم‌شنوایی مورد بررسی علمی اصیل با تفکر نقادانه قرار دهد. هر طرحی، علاوه بر نتایج مورد انتظار و موردپسند، دربرگیرنده 《نتایج نامنتظر》 و 《نتایج نامنظور》است. این شورا در عین سرعت عمل، از دقت نیز برخوردار است. حاصل کار شورا سپس برای تصویب نهایی به شورای سران قوا سپرده می‌شود. این شورا نیاز است تا ملی باشد یعنی اعضای آن از تمامی استانهای کشور باشند. بعلاوه، نتایج کار آنها بایستی در دسترس دانشگاهیان و اهالی رسانه در ابتدا و سپس در دسترس عموم قرار گیرد. همچنین، گزارشهای حاوی مطالب دربرگیرنده امنیت ملی به صورت کلی یا با مخدوش کردن آن موارد منتشر شود. این شورا دست‌کم تا یک دهه لازم است به فعالیت خود ادامه دهد. اعضای آن نیز که بر مبنای شایسته‌سالاری، دوری از سوگیری‌های تصمیم‌گیری چون اصل در دسترس‌پذیری، و فقدان سوگلی‌گرایی انتخاب می‌شوند، مستقل از دولت، به پیشنهاد رئیس‌چمهور و توسط رهبری منصوب می‌شوند.
💫همچنانکه قبلا نوشته‌ام، مسئولان و مردم اکنون کاملا در معرض 《آبشار دسترس‌پذیری》و 《کارآفرین دسترس‌پذیری شدن》هستند. بعید می‌دانم که کشور دیگر تاب‌آوری تصمیم‌گیری‌های مجزا، جزیره‌ای، مستقل از هم حتی صحیح را داشته باشد؛ چه برسد به تصمیم‌گیری‌های هیجانی غلط. ما اعم مسئولان و مردم نیاز به بازنگری جدی در کارها و تصمیم‌هایمان داریم. توجه داشته باشیم که بخشی جدی از بحرانهای فعلی از جمله #بحران_آب متوجه خود ما مردم در قالب #تراژدی_اشتراکات است. به چشم خودم دیده‌ام که در جایی که حفر چاه عمیق ممنوع است، آن را حفر کرده‌اند و مواردی دیگر از این دست. وقایع اخیر افغانستان-که به نظرم دست‌کم بخشی از علت خروج آمریکا از آنجا باز کردن جهبه جدیدی برای مشغول کردن ایران بود- به روشنی نشان می‌دهد که ما جز خودمان هیچ کس را نداریم. البته عجم‌اوغلو در دو کتابش-چرا ملتها شکست می‌خورند و راه باریک آزادی-به زیبایی نشان می‌دهد که #رپت (رشد، پیشرفت و توسعه) فقط با تصمیم‌گیری‌های صحیح مردمان همان کشور ممکن است و نه مداخله‌ی کشوری خارجی که البته قاجاریه و پهلوی مصداق کامل شکست دخالت خارجی برای ایران هستند.
💫نتیجه‌گیری کنم: با وجود چهار نظام آموزش، سلامت، اقتصادی و امنیت ملی، به‌هم‌پیوستگی و هم‌شنوایی نظامها از یکدیگر و #تقید_فضایی_زمانی ایران، ما نیازمند تاسیس #شورای_ملی_کل‌نگری زیر نظر سران سه قوه و با حکم رهبری هستیم تا با بررسی کل‌نگرانه‌ی علمی اصیل علاوه بر نتایج منتظر و مورد پسند، نتایج نامنتظر و نامنظور هر طرحی را بسنجند و براساس گزارش نهایی آنها هر طرحی توسط سران قوا مورد تصمیم‌گیری قرار گیرد./۲
امرداد ۱۴۰۰
@EmadibaygiGleam
@DrEmadiBaygi
