مناقشهای پنج میلیارد دلاری در کشوری تحت شدیدترین تحریمها
مناقشهای پنج میلیارد دلاری در کشور تحت شدیدترین تحریمها!
مجتبی عمادی
?شاید شما هم مثل من با واژهها یا اصطلاحهایی روبهرو شدهاید که در عین آنکه به نظر فارسی میرسند اما معنایش را نمیدانید. یکی از این واژهها برایم متجاهر در اصطلاح معتادان متجاهر بود. دیگری، تفریغ در اصطلاح تفریغ بودجه بود. نمیدانم، چرا چنان واژههای سختی را انتخاب کردهاند! به نظرم، به جای متجاهر به راحتی میتوان از واضح یا بارز استفاده کرد. در مورد تفریغ هم میتوان از حسابرسی نهایی استفاده کرد.
?کشورمان به تازگی از صندوق بین المللی پول تقاضای پنج میلیارد دلار وام نمود که البته با مداخله آمریکا به نتیجهای نرسید. این رقم با قیمت متوسط دلار ۱۵۵۰۰ تومان و کشور ۸۰ میلیونی ایران، می شود حدود نفری یک میلیون تومان! جالب آنکه همین اخیرا بحثی جدی بر سر سود آن وام یک میلیونی که میخواهند به اقشار آسیب دیده از کرونا بدهند در گرفت و قرار شد به جای ۱۲ درصد به صورت قرض الحسنه آن را بدهند!
?به نظرم مجلس اگر دو کار را به درستی انجام دهد، مملکت گل و بلبل می شود: یکی تصویب موثر بودجه سالانه براساس دانش مدیریت و اقتصاد(مالی) و دیگری اقدام موثر اصلاحی بر اساس گزارش حسابرسی نهایی (تفریغ) بودجه. البته، همانطور که میدانیم، در انجام هر دو کار مجلس میلنگد!
?تا آنجا که به خاطر میآورم در سالهای اخیر گزارشهای تفریغ همواره با ارقام و درصد جدی انحراف از بودجه مصوب آن سال توسط رئیس دیوان محاسبات ارائه شده است! در حوزه ژنتیک سرطان، وقتی تغییری ژنتیکی به صورت مکرر در سرطانی رخ میدهد بدان معناست که در طی روند تومورزایی، تومور به آن تغییر برای تکامل و پیشرفتش به مراحل بعدتر نیازمند است. پس، این انحرافهای تکرارشونده با ارقام و درصدهای نگران کننده در کشوری که به خصوص اکنون، هشتاد درصد اقتصادش تحت تحریم است؛ همچنان رخ میدهند، نشان از آن دارند که نقص(هایی) ریشهای-تاریخی وجود دارند که مانع اصلاح موثر این بر باد رفتن های سرمایه ملی می شوند.
?جالب است بگویم که اکنون که در حال مطالعه کتابهای اختناق ایران اثر مورگان شوستر و سیاست و اقتصاد عصر صفوی باستانی پاریزی هستم، میبینم که هر چه به سوی انقلاب صنعتی اول تا اکنون که در عصر چهارمین انقلاب صنعتی هستیم میرسیم چون با دانش و براساس نیاز واقعی جامعه ایرانی دست به تاسیس نهادهای لازم در کشور نزدهایم، به خصوص در عصر قاجار که تلاش های اولیه افرادی چون قائم مقام و امیرکبیر برای شکل گیری نهادهای بوروکراتیک مناسب ناکارآ گردیدند؛ ناهنجاریهایی ریشهای را به ارث بردهایم که همچنان در حال تکرارشوندگی هستند! جالب آن است که کشورهایی که به رشد، پیشرفت و توسعه (رپت) رسیدهاند، دارای نهادهای موثر به خصوص در حوزه مالی-اقتصادی هستند. به زبان ساده چنانکه گفتهاند بی مایه فطیر است؛ رپت نیازمند مایه است، مایهای که به صورت شفاف، نظاممند، با کمترین انحراف و به صورت موثر هزینه گردد.
?علاوه بر آن پنج میلیارد دلار، دلار جهانگیری و سایر انحرافها (https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/01/26/2243233/قرائت-گزارش-دیوان-محاسبات-کشور-از-تفریغ-بودجه-سال-۹۷-متن-کامل)، دوباره گربههای چاق در گزارش تفریغ مورد توجه قرار گرفتند. گربههای چاق به مدیران (عاملی) گفته میشود که حقوق بالایی دریافت میکنند اما عملکرد مناسبی ندارند. این گربهها، یک اولویت واضح در زندگی دارند: منافع شخصی! ۲۴۱ گربه چاق در تفریغ بودجه، بیشتر از سقف ۲۳ میلیون تومان در ماه دریافتی داشتهاند و البته فربهترین آنها، ماهانه ۵۳ میلیون تومان دریافتی داشته است! این مشکل را به عیان در هر دو کتابی که اشاره کردم، میتوانید بیابید!
?ما نیاز داریم تا با تاسیس نهادهایی چون دیدهبان شفافیت و عدالت، اندیشکده شفافیت برای ایران و رسانههای عیانکننده و گزارش دهنده انحرافها کمر همت به اصلاح موثر وقایع تکرارشوندهی پیشران ناهنجاریها به خصوص انواع مالی ببندیم؛ البته چنانکه میدانیم این اصلاح برای اشخاص و گروههای بهرهبردار از آن به شدت دردناک است و تمام تلاششان را خواهند نمود تا آن را به شکست بکشانند، اما راه گریزی از آن نداریم اگر به خصوص میخواهیم به سرنوشتی چون آرژانتین گرفتار نشویم!
@EmadibaygiGleam
@DrEmadibaygi
